Cholesterol trong máu cao - Nguyên nhân và cách cân bằng
Cholesterol trong máu cao là một trong những hiện tượng phổ biến ở Việt Nam. Nếu quá nhiều cholesterol lại có thể gây xơ vữa động mạch, đau tim... và nhiều nguy hiểm khác. Đứng trước sự nguy hiểm này, chúng ta cần hiểu rõ hơn về tình trạng này và có cách khắc phục kịp thời. Bài viết hôm nay sẽ giúp các bạn.
► Cholesterol là gì?
Cholesterol là một chất béo có trong màng tế bào của đại đa số các mô tổ chức trong cơ thể và chúng được vận chuyển trong huyết tương của cơ thể con người. Nguồn gốc của cholesterol phần lớn là từ thức ăn được gan tổng hợp nên từ các chất béo bão hòa, và một phần nhỏ cholesterol được hấp thu trực tiếp từ thức ăn như: sữa, trứng, não, thịt đỏ, lòng lợn, lòng bò, mỡ động vật, tôm…
Đặc điểm của cholesterol là: không thể tan trong máu khi di chuyển đến các tế bào thì phải nhờ vào lipoprotein (lipoprotein là chất do gan tổng hợp ra, tan trong nước mang theo cholesterol).
Khi nồng độ cholesterol cao hơn bình thường, bạn có thể bị lắng đọng chất béo trong các mạch máu. Các chất lắng đọng này có thể làm cản trở sự vận chuyển của máu qua động mạch. Do đó, tim không nhận đủ máu giàu oxy và bạn có thể bị đau tim. Lưu lượng máu đến não giảm cũng có thể gây ra đột quỵ.
cholesterol là gì?
Xem ngay >>> Thuốc giúp cân bằng cholesterol trong máu ở mức ổn định tốt nhất hiện nay
► 05 nguyên nhân chính dẫn đến cholesterol trong máu cao
Mỡ máu tăng cao sẽ gây ra những biến chứng tim mạch nguy hiểm, người bệnh có nguy cơ phát triển xơ vữa động mạch, làm tăng huyết áp, tắc nghẽn mạch máu...Căn cứ vào các nguyên nhân khiến mỡ máu tăng cao có thể sẽ giúp bạn biết cách phòng ngừa bệnh một cách hiệu quả.
1. Tiền sử gia đình
Nếu trong gia đình có người thân mắc chứng bệnh cholesterol cao thì bạn nên kiểm soát chế độ ăn uống của mình sao cho hợp lý hơn bởi bạn có rất nhiều nguy cơ cũng bị mỡ máu cao.
2. Tuổi tác và giới tính
Đối với những người từ 20 tuổi trở lên, thì nồng độ cholesterol trong cơ thể cũng sẽ bắt đầu tăng lên. Ở nam giới, nồng độ cholesterol thông thường cao hơn so với nữ giới, đặc biệt là sau 50 tuổi.
Ở phụ nữ, nồng độ cholesterol được khá thấp cho đến khi thời kỳ mãn kinh, sau đó họ tăng lên đến mức độ tương tự như ở nam giới.
3. Cân nặng
Tình trạng thừa cân, béo phì sẽ làm tăng mức cholesterol trong máu của bạn vì cơ thể của bạn lưu trữ thêm calo, đồng thời cân nặng quá lớn cũng có thể làm tăng triglyceride và giảm HDL.
Tình trạng thừa cân cũng là nguyên nhân làm tăng cholesterol
4. Chế độ ăn uống
Ăn quá nhiều chất béo bão hòa (thường được tìm thấy trong bữa ăn sáng) có thể sẽ gây ra lượng cholesterol cao. Bạn sẽ dễ dàng tìm thấy chất béo này trong các loại thịt động vật như: thịt bò, thịt lợn, thịt bê, sữa, trứng, bơ, và pho mát có các chứa chất béo bão hòa.
Thực phẩm đóng gói có chứa dầu dừa, dầu cọ hoặc bơ ca cao có thể có rất nhiều chất béo bão hòa. Thường xuyên ăn nhiều bơ thực vật, hay các loại bánh ngọt, bánh quy giòn, hoặc khoai tây chiên và đồ ăn nhẹ khác cũng là nguyên nhân khiến mỡ máu tăng cao.
5. Chế độ sinh hoạt
Những người thường lười vận động sẽ có nguy cơ cholesterol cao hơn so với những người thường xuyên tập luyện. Nếu bạn có thể đảm bảo được mức trọng lượng cơ thể hợp lý cùng các chế độ tập luyện thể dục thể thao đều đặn, bạn có thể cải thiện tình hình mỡ máu tăng cao.
Ngoài ra, hút thuốc lá cũng là một nguyên nhân dẫn tới rất nhiều loại bệnh và nó cũng là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tim và khiến mỡ máu tăng cao.
► Cholesterol cao bao nhiêu là nguy hiểm?
Chỉ số máu nhiễm mỡ bao nhiêu là cao? Câu hỏi này là băn khoăn của nhiều người ngay cả những người đang có bệnh hầu như chỉ được bác sĩ chẩn đoán bị máu nhiễm mỡ mà không hề biết chỉ số máu nhiễm mỡ bao nhiêu là cao để chủ động phòng ngừa hiệu quả.
Bảng tính tương đương của hai đơn vị này là:
Ngưỡng bình thường: Cholesterol dưới 5,2mmol/l (dưới 200mg/100ml); triglycerid dưới 2,3mmol/l (dưới 200mg/100ml).
Dấu hiệu cao: Cholesterol toàn phần từ 5,2 - 6,2 mmol/l (từ 200 - 240mg/100ml); triglycerid từ 2,3 - 4,5mmol/l (từ 200 - 400mg/100ml).
Biểu hiện bệnh rõ: Cholesterol toàn phần trên 6,2mmol/l (trên 240mg/100ml); triglycerid trên 4,5mmol/l (trên 400mg/100ml).
Mức độ từ 200 tới 239 là sát mí (borderline), và người nào có mức độ mỡ trong máu mà trên 240 thì có rất nhiều nguy cơ bị bệnh về tim mạch.
cholesterol cao bao nhiêu là nguy hiểm?
► Cholesterol cao ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?
Cholesterol cần thiết cho sự phát triển cơ thể. Tuy nhiên, quá nhiều cholesterol lại có thể gây ra những vấn đề sức khỏe. Tăng cholesterol có thể do di truyền hoặc do ăn uống không lành mạnh và thiếu tập luyện. Việc dự phòng bao gồm hạn chế những thực phẩm chứa nhiều cholesterol, tập luyện thường xuyên và tư vấn bác sĩ về những thắc mắc và các loại thuốc. Dưới đây là những chứng bệnh gây ra do cholesterol tăng cao:
- Xơ vữa động mạch
Cholesterol tăng cao không kiểm soát được có thể gây xơ vữa động mạch, xuất hiện khi các mảng bám tích tụ trong thành động mạch. Mảng bám là chất được tạo thành bởi cholesterol, chất béo và canxi. Mảng bám tích tụ trong thành động mạch sẽ khiến cho động mạch bị cứng và hẹp lại, có thể gây tắc nghẽn làm máu và oxy không thể lưu thông. Kết quả là sẽ gây đột quỵ và đau tim.
Cholesterol tăng cao không kiểm soát được có thể gây xơ vữa động mạch, do các mảng bám tích tụ trong thành động mạch, từ đó dẫn tới nhiều hệ lụy như máu không lưu thông được tới não, tim...
Các dấu hiệu và triệu chứng của xơ vữa động mạch có thể bao gồm đau ngực, khó thở, tê hoặc đau các chi. Tuy nhiên, ở một số người không có bất cứ triệu chứng nào.
- Đau tim
Khi cholesterol hình thành trong thành động mạch, cản trở lưu thông oxy và máu, một người sẽ có nguy cơ bị đau tim. Trong khi đau tim, các mảng bám vỡ ra và hình thành cục máu đông, có thể ngăn không cho động mạch nhận máu, oxy và các cơ tim bắt đầu chết. Nếu lưu thông máu được phục hồi đúng lúc, qua hồi sức tim phổi, tim có thể hoạt động trở lại. Các dấu hiệu và triệu chứng của đau tim có thể gồm khó thở, đau ngực, đổ mồ hôi, ngất xỉu, buồn nôn, nôn và đau bắt đầu từ ngực, tỏa đến vai, cánh tay, lưng và thậm chí cả răng, hàm. Những người từng có những dấu hiệu và triệu chứng này nên đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Đau tim
- Đau thắt ngực
Đau thắt ngực, được đặc trưng bởi sự co thắt ngực và đau, là kết quả của việc hạn chế lưu thông máu các động mạch bị tắc bởi có quá nhiều cholesterol xấu. Các động mạch bị tắc và hẹp lại vì sự lắng đọng các chất béo, gây cản trở lưu thông máu tới tim. Đau thắt ngực có thể dẫn tới bệnh tim mạch.
- Đột quỵ
Khi các động mạch tới não bị tắc nghẽn hoặc hẹp do hàm lượng cholesterol cao, máu và oxy không thể tới não. Nếu các tế bào não không nhận đủ oxy và máu, chúng bắt đầu chết và gây đột quỵ. Các dấu hiệu và triệu chứng của đột quỵ gồm nói khó hoặc líu lưỡi, đi lại khó khăn, liệt hoặc tê một bên mặt hoặc cơ thể, nhìn mờ, nhìn đôi hoặc có điểm đen. Một số người bị đau đầu đột ngột và dữ dội có thể gây nôn, chóng mặt hay kém nhận thức. Đột quỵ đòi hỏi phải có can thiệp y tế ngay lập tức.
- Bệnh động mạch ngoại biên
Cholesterol cao có thể làm tăng khả năng mắc bệnh động mạch ngoại biên. Bệnh này là do các động mạch ở chân bị tắc nghẽn do tích tụ mảng bám. Kết quả là chân của bạn không nhận đủ oxy hoặc máu và hình thành bệnh động mạch ngoại biên, vốn là bệnh gây đau đớn của các động mạch chân. Bên cạnh những ảnh hưởng tới chân, động mạch ngoại biên có thể đe dọa đau tim và gây ra các vấn đề tim mạch khác.
- Huyết áp cao
Trong khi cholesterol tốt không gây tăng huyết áp thì cholesterol xấu lại gây ra tình trạng này. Trên thực tế, cholesterol tốt có thể giúp đạt được huyết áp bình thường. Hàm lượng cao cholesterol xấu có thể dính vào thành động mạch cũng như các mạch máu khác. Nó làm tắc nghẽn lưu thông máu, khiến tim phải làm việc vất vả gấp đôi. Ngoài ra, cũng có một lực máu mạnh hơn trên thành động mạch, dẫn đến tăng huyết áp.
Huyết áp cao
► Cách cân bằng cholesterol ở mức ổn định
+ Chế độ vận động khắc phục tình trạng cholesterol cao:
Một chế độ vận động, luyện tập cơ thể hợp lý cũng sẽ giúp bạn xua tan nỗi lo cholesterol cao, vậy chế độ vận động hợp lý là như thế nào? Các chuyên gia khuyến cáo, mọi người nên vận động cơ thể nhiều hơn và nên lựa chọn một môn thể dục phù hợp với giới tính, sức khỏe của mình để luyện tập đều đặn mỗi ngày.
Việc tập luyện sẽ giúp bạn “đốt” bớt mỡ dư thừa trong cơ thể, giảm cân hiệu quả, tăng khả năng đề kháng và điều chỉnh được các nguy cơ khác đi kèm như ổn định huyết áp, giảm nguy cơ đái tháo đường và tăng hoạt tính insulin. Các bạn nên tập luyện ít nhất 30 phút mỗi ngày, tập đều đặn tất cả các ngày trong tuần, tập vừa đủ mạnh, và vừa đủ ra mồ hôi.
+ Giảm cholesterol cao bằng cách từ bỏ những thói quen có hại:
70% đàn ông ở Việt Nam sử dụng bia rượu, thuốc lá và Việt Nam là nước tiêu thụ hàng tỉ lít bia mỗi năm. Chính những thói quen không tốt này của bạn là nguyên nhân hàng đầu khiến cho tình trạng cholesterol tăng cao, dẫn tới tình trạng rối loạn mỡ máu.
Như vậy ngay từ bây giờ bạn cần bỏ ngay thuốc lá, bởi thuốc không chỉ là nguyên nhân hàng đầu gây ra hiện tượng xơ vữa động mạch mà còn gây ra tình trạng rối loạn lipid máu. Bạn cũng nên hạn chế sử dụng rượu bia, chỉ uống trong những trường hợp thật cần thiết và chỉ nên uống rượu vang đỏ. Bạn cũng cần có một chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tránh để cơ thể bị căng thẳng, mệt mỏi.
+ Chế độ ăn uống khắc phục tình trạng cholesterol cao:
Để khắc phục tình trạng cholesterol cao trong máu, hội Tim mạch Mỹ khuyến cáo chế độ ăn của bạn chỉ được cung cấp dưới 30% calo từ chất béo, và chỉ có 10% từ chất béo no. Tuy nhiên các bạn không nên giảm tỉ lệ chất béo xuống dưới 10% tổng số calo vì điều này cũng sẽ gây ra bất lợi cho cơ thể của bạn.
Bạn nên tránh ăn mỡ và phủ tạng đông vật vì những thực phẩm này chứ nhiều chất béo no, rất dễ dẫn đến tình trạng cholesterol ngày càng tăng cao. Các bạn cũng nên lựa chọn những loại sữa không đường, không béo, và tốt nhất là nên sử dụng sữa chua.
Tình trạng cholesterol cao cũng sẽ được khắc phục nhanh hơn nếu như bạn ăn ít thịt đỏ và thường xuyên ăn nhiều thịt cá, bởi Omega - 3 có nhiều trong thịt cá có tác dụng rất tốt trong việc bảo vệ tim mạch.
Đặc biệt các bạn nên tăng cường chất xơ từ những loại rau củ quả cho bữa ăn của mình, các loại thức ăn này sẽ làm giảm lượng chất béo và cholesterol được hấp thụ vào cơ thể của bạn. Một chế độ ăn cân bằng, lành mạnh sẽ giúp bạn kiểm soát được tình trạng cholesterol cao.
+ Sử dụng thực phẩm chức năng có tác dụng giảm cholesterol:
Sử dụng thảo dược tự nhiên cũng là một cách khắc phục tình trạng cholesterol cao, đặc biệt sản phẩm có nguồn gốc từ thảo dược tự nhiên lại hết sức an toàn với người bệnh vì nó không hề gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm như thuốc tân dược. Hiện trên thị trường có rất nhiều loại thảo dược được quảng cáo là có tác dụng hạ cholesterol xấu trong máu nhưng đặc biệt phải nhắc đến sản Bi-Cozyme được sản xuất tại Mỹ và đươc chiết xuất 100% từ các thảo dược tự nhiên. Sản phẩm được BNC medipharm xin phép Bộ Y tế Việt Nam nhập khẩu và phân phối.
Bi-Cozyme® là công thức phối hợp đặc biệt giữa các enzymes đã được đăng ký bản quyền về thương hiệu giữa các nhà khoa học của hãng Artemis International Inc, nhà sản suất VitaCare Pharma LLC và nhà phân phối BNC Medipharm. Bi-Cozyme® là sự kết hợp của Co-enzyme Q10 với 8 loại phức hợp và enzymeskhác như Nattokinase, Bromelain , Papain, Serrapeptase, phức hợp Rutin Complex, White Willow Bark Ext., Horse Chestnut Seed Ext (hạt rẽ ngựa) và Cranberry Ext…
Bi-Cozyme® bảo vệ sức khỏe tim mạch, giúp duy trì máu lưu thông dễ dàng, hỗ trợ hoạt động của tim và hệ thống mạch máu.
Sử dụng Bi-Cozyme® hàng ngày là liệu pháp an toàn nhất để loại bỏ các mảng xơ vữa trong lòng mạch, giảm lượng cholesterol xấu, làm trẻ hoá, mềm mại mạch máu giúp điều hoà huyết áp, giảm các cơn đau thắt ngực, phòng chống đột quỵ, nhồi máu cơ tim và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Hoạt chất chiết xuất từ vỏ cây liễu trắng trong Bi-Cozyme® được gọi là “thuốc aspirin tự nhiên” giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông mà không ảnh hưởng đến cơ chế đông máu sinh lý của cơ thể, giúp chống tắc mạch, cải thiện bệnh lý tim mạch và đột quỵ một cách hiệu quả lâu dài mà không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào như sử dụng aspirin hoặc Plavix (Clopidogrel) trong điều trị cao HA, phòng chống tắc mạch sau đặt Stent, can thiêp tim mạch….
Bi-Cozyme® còn giúp duy trì lượng đường huyết và axit uric trong máu ổn định, điều trị bệnh Gout, hỗ trợ các hệ thống cơ-xương khớp bằng cách tăng cường sức khỏe, độ linh động trong các khớp và cơ bắp, giúp duy trì sức khỏe hệ thống hô hấp và xoang, giúp khửcác gốc tự do chống lão hoá.
Người lớn sử dụng như chế độ bổ sung để phòng chống mệt mỏi và tăng sức khỏe cho hệ tim mạch. Người đang điều trị một số bệnh về tim mạch: bệnh thiếu máu cơ tim, tăng huyết áp động mạch, cao cholesterol, xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, sau đặt stant, can thiệp tim mạch, bệnh tiểu đường, gout, các bệnh hô hấp, xương khớp, tiêu hóa.
Công dụng của Bi-Cozyme.
– Chứng Đau thắt ngực, mệt mỏi, suy tim
– Phòng chống đột quỵ, tai biến mạch máu não, hẹp động mạch vành, phình động mạch..
– Người bị cao huyết áp, bệnh mạch vành, các bệnh lý van tim, tiểu đường, béo phì …
– Xơ vữa Động Mạch, Cao Mỡ Máu, Cholesterol, viêm tắc mạch, giãn tĩnh mạch…
– Phòng chống tắc mạch sau can thiệp tim mạch, phẫu thuật, đặt stent…
– Di chứng đột quỵ, tai biến mạch máu não, biến chứng bệnh tiểu đường..
– Tăng cường tuần hoàn não, RL tiền đình, đau nửa đầu, chóng mặt ù tai, mất ngủ, căng thẳng suy nhược thần kinh, sa sút trí tuệ ….
– Hạ Acid Uric máu, hỗ trợ điều trị bệnh gút, tăng cường miễn dịch
– Điều trị liền viết thương, chóng liền sẹo sau phẫu thuật, cấy ghép …
► Khi bị cholesterol trong máu cao nên và không nên ăn gì?
1. Người có cholesterol cao nên ăn gì?
Những người có cholesterol cao cần tránh sử dụng những thực phẩm giàu chất béo bão hòa như thịt, trứng, sữa nguyên chất, pho mai, bơ... Càng ăn ít các loại bơ thực vật, bánh ngọt, mì gói, đồ ăn chế biến sẵn càng tốt. Vì trong những đồ ăn này có chứa nhiều axit béo transfat, và chúng có thể làm tăng lượng cholesterol máu.
Thay vào đó, bạn nên tích cực sử dụng những thực phẩm giàu chất xơ hòa tan có nhiều trong bí, táo, việt quất, cà rốt, cam, chanh, quả chà là… Đồng thời sử dụng thêm một số thực phẩm có chứa stanol và stenol có trong thực vật như mầm, cám lúa mì, đậu phụ, quả hạnh nhân để làm giảm đi lượng cholesterol xấu LDL.
Các bác sĩ cho biết, các sản phẩm từ thịt sẽ chiếm khoảng 2/3 lượng chất béo bão hòa mà cơ thể hấp thụ qua chế độ ăn. Tuy nhiên, nếu bạn bị cholesterol cao thì cũng không nhất thiết là phải kiêng thịt hoàn toàn. Bạn có thể lựa chọn và chế biến thịt theo những cách mà chúng tôi gợi ý dưới đây để vừa đảm bảo dinh dưỡng cho sức khỏe lại vừa không làm tăng cao mỡ trong máu:
Các loại thịt đỏ: Những loại thịt đỏ như bò, lợn… bạn vẫn có thể sử dụng được. Điều quan trọng là bạn nên lựa chọn thịt nạc như thịt mông, thịt thăn, vì chúng chứa ít chất béo nhất. Trong quá trình chế biến, bạn không nên chiên rán mà hãy luộc để có thể loại bỏ mỡ tối đa nhất. Một số thực phẩm được chế biến sẵn từ thịt như xúc xích, thịt xông khói hay nội tạng động vật thì bạn nên phải kiêng.
Thịt gia cầm: Nếu muốn giảm cholesterol trong cơ thể, bạn hãy sử dụng những loại thịt gia cầm không có da. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ cho biết, tất cả các loại thịt gia cầm đều có một lượng cholesterol khoảng 70 – 80mg/ 100gr thịt. Việc bạn loại bỏ da cũng như các phần thịt đen sẽ giúp làm giảm lượng chất béo. Thay vì chế biến thành
Các loại cá béo: Không ít bệnh nhân mỡ máu cao lầm tưởng rằng bất kì một loại thịt giàu chất béo nào cũng sẽ khiến cholesterol trong cơ thể tăng cao. Thực tế cho thấy, các loại cá béo chứa nhiều axit béo omega-3 lại được Trung tâm Y tế thuộc Đại học Maryland khuyến cáo có thể giúp làm giảm cholesterol xấu (LDL), đồng thời cải thiện mức cholesterol tốt (HDL). Do vậy, những loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá ngừ sẽ rất có lợi cho người bị cholesterol cao. Mỗi tuần bạn nên ăn ít nhất 2 lần những món ăn được chế biến từ cá.
Có chế độ ăn uống hợp lý
♦ Lưu ý dành cho người có cholesterol cao
- Bạn không nên ăn tối quá muộn, nhất là khi bữa tối có sử dụng nhiều món ăn giàu đạm. Vì khi vào cơ thể, đạm sẽ rất khó tiêu hoá, từ đó khiến lượng cholesterol đọng trên thành động mạch nhiều hơn, dẫn đến tình trạng xơ vữa động mạch.
- Bạn nên thay đổi khẩu vị ăn uống, nên ăn nhạt vì sẽ có lợi cho sức khoẻ và bệnh tim. Cần kiêng thức ăn có nồng độ chất béo cao. Nên tăng cường sử dụng những thức ăn ít chất béo như cá, đậu phụ, đỗ tương…
- Trong quá trình ăn uống, bạn hãy bổ sung thêm những thực phẩm có nhiều tác dụng giảm mỡ trong máu như: Gừng, chế phẩm đậu sữa, nấm hương, mộc nhĩ, hành tây, ba ba, trà…
2. Người có cholesterol cao không nên ăn gì?
Phần trăm chất béo trong chế độ ăn chỉ được bé hơn 30% đối với những người mắc bệnh mỡ máu cao, để có thể giảm lượng chất béo. Không nên sử dụng mỡ của động vật, thực phẩm chứa rất nhiều chất béo no, các chất là tác nhân gây ra tình trạng tắc động mạch.
Tránh xa các loại đồ ăn có mặt của dầu cọ hay dầu dừa như: bánh kem, socola, kem để uống cà phê,… Đồng thời, không sử dụng các loại bơ thực vật, các đồ ăn chiên rán, mì ăn liền và các thực phẩm sản xuất theo dây chuyền khác. Nếu bạn vẫn muốn sử dụng bơ cho các bữa ăn hàng ngày thì nên chọn bơ thực vật loại mềm.
Tránh ăn liên tục các thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao như: nội tạng và da các loại động vật, óc lợn, lòng đỏ trứng gà hay chân giò,… và sử dụng giới hạn các loại thịt đỏ.
Bị bệnh mỡ máu kiêng ăn qúa nhiều đồ ngọt, không uống nhiều bia rượu và không hút thuốc lá.
Trên đây là tất cả những thông tin về cholesterol trong máu cao và các biện pháp để cân bằng lại các chất có trong cơ thể. Mong rằng với những gì chúng tôi chia sẻ sẽ giúp bạn một phần nào trong vấn đề bảo vệ và nâng cao sức khỏe. Cảm ơn các bạn đã quan tâm.
___________________________________
Bài liên quan:
>>> Cơ chế gây nhồi máu não xảy ra như thế nào?
>>> Những triệu chứng của bệnh nhồi máu cơ tim và cách phòng ngừa
>>> Cao mỡ máu - Tổng quan chi tiết