Uống rượu bia ảnh hưởng đến gan như thế nào?

Ở nước ta, như một thói quen với số đông, rượu bia đã trở thành một món đồ uống được ưa chuộng để sử dụng trong rất nhiều thời điểm khác nhau. Chính thói quen này đã ngày càng hủy hoại, gây ra nhiều bệnh lý nguy hại cho gan. Vậy rượu bia gây hại cho gan như thế nào? Dưới đây là những tác hại của rượu bia đến gan mà bạn không nên bỏ qua.

I. Uống rượu bia ảnh hưởng đến gan như thế nào?

Như thế nào là uống nhiều rượu? Dưới đây là con số cụ thể ở nam và nữ giới:

Nam giới uống >210 gram chất cồn/1 tuần trên 2 năm.

Nữ giới uống >140 gram chất cồn/ 1 tuần trên 2 năm.

Theo quy ước 1 ly (30ml) rượu mạnh (40 độ), 1 ly (100ml) rượu vang (13,5 độ), 1 ly (330ml) bia hơi, 2/3 chai hoặc lon bia sẽ chứa 10g cồn.

Khi uống rượu bia, chất cồn được hấp thụ nhanh chóng vào máu qua niêm mạc dạ dày và ruột. Chỉ 10% lượng cồn đào thải qua đường mồ hôi, hơi thở, nước tiểu; còn 90% còn lại đi thẳng qua gan, khiến gan nhiễm độc nặng nề, từ đó gây hại cho cơ thể.

Toàn bộ lượng máu ở đường tiêu hóa đều sẽ phải đi qua gan trước khi về tim nên gan sẽ là nơi tập trung nồng độ cồn cao nhất. Xơ gan là một trong những nguy cơ lớn nhất gây ung thư gan. Với những người thường uống nhiều rượu, nghiện rượu thì có nguy cơ rất cao là gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan. Những bệnh trên có thể xảy ra cùng một lúc hoặc xuất hiện dần theo thời gian.

Đặc biệt, chất cồn và các độc tố khác từ rượu bia sẽ kích hoạt tế bào Kupffer của gan, gây sản sinh quá mức các chất gây viêm như Interleukin, TGF-β, TNF-α,...tấn công tế bào gan, khiến chúng tổn thương và chết nhanh chóng. Nghiên cứu cho thấy, mức độ tàn phá gan của các chất gây viêm do tế bào Kupffer tiết ra nặng nề hơn nhiều so với độc chất từ rượu bia.

Nhiệm vụ chính của gan là giải độc cho cơ thể, nhưng khi tế bào gan bị hư tổn và chết nhiều sẽ khiến gan suy giảm khả năng giải độc. Các độc tố ứ đọng trong gan ngày một nhiều càng làm gan nhiễm độc nặng nề. Tình trạng nhiễm độc sẽ tăng dần và ảnh hưởng trên diện rộng, gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm tại gan cũng như toàn cơ thể.

II. Các bệnh lý liên quan đến gan do uống rượu bia

Gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan là 3 căn bệnh điển hình do bia rượu gây ra. Đây cũng được xem là 3 giai đoạn liên tiếp trong chuỗi các bệnh lý nguy hiểm về gan. Tuy nhiên, các công đoạn này không chỉ liên tục, mà còn chồng chéo lên nhau. Bệnh nhân bị viêm gan do rượu có thể bị gan nhiễm mỡ, hoặc biểu hiện của xơ gan, viêm gan.

Gan nhiễm mỡ: Là hiện tượng tích tụ mỡ trong tế bào gan ở những người uống nhiều bia rượu. Có tới 90% những người thường xuyên uống rượu bia bị gan nhiễm mỡ. Nếu người bệnh uống ít hoặc ngưng uống thì tình trạng gan nhiễm mỡ sẽ dần được cải thiện.

Viêm gan: Tế bào gan bị viêm và hoại tử chậm có thể dẫn đến tử vong, đặc biệt đối với những người đã mắc bệnh gan. Đối với những người đã bị xơ gan vì một lý do nào đó, nếu tiếp tục uống rượu bia sẽ khiến gan ngày càng suy yếu nhanh hơn. Bệnh có nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng. Mức độ nhẹ thường không có triệu chứng hoặc nếu có thì không có trong chỉ số men gan trong máu. Khi viêm gan nặng, nó sẽ trở thành mãn tính theo thời gian, làm tổn thương tế bào gan và dẫn đến xơ gan.

Xơ gan: Có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân như các bệnh về hệ tiêu hóa, di truyền, virus nhưng tỷ lệ mắc cao nhất vẫn là do uống nhiều rượu bia với tỷ lệ 10%. Chỉ có một khoảng cách nhỏ từ xơ gan đến ung thư gan.

Ung thư gan: Một loại ung thư phát triển từ các tế bào gan. Khi khối u còn nhỏ, giai đoạn đầu thường không có triệu chứng và chỉ có thể phát hiện sớm thông qua xét nghiệm máu, siêu âm, cộng hưởng từ, chụp CT. Khi có các triệu chứng rõ ràng hơn như suy kiệt, mệt mỏi, sút cân, vàng da, bụng to, chán ăn, nôn ói… điều này làm hạn chế hiệu quả điều trị bệnh ở giai đoạn sau. Nếu không có phương pháp điều trị kịp thời và phù hợp, bệnh nhân ung thư gan sẽ tử vong trong vòng 6-12 tháng kể từ khi có triệu chứng ban đầu.

Những người thường xuyên uống rượu cần theo dõi sức khỏe thường xuyên để chẩn đoán và điều trị sớm các tổn thương ở gan. Tốt nhất, để phòng ngừa tổn thương gan do rượu, bạn nên hạn chế uống rượu bia, tức là không uống quá 1 – 2 ly bia hoặc 1 ly rượu nhỏ (50 ml / ngày).

III. Điều trị các bệnh gan do rượu bia

1. Ngưng rượu: hầu hết những người gan nhiễm mỡ và viêm gan do rượu nếu ngưng rượu thì có thể hồi phục cả về cấu trúc và chức năng. Thậm chí khi có xơ gan, ngưng rượu cũng làm gia tăng cơ hội sống sót nhưng không có nghĩa làm cho xơ gan ngưng tiến triển

2. Dinh dưỡng hợp lý

- Dinh dưỡng là điều quan trọng: 2000-3000kcal/ ngày, với 1g protein/kg/ ngày (ít hơn nếu có HC não gan)

- Multivitamin hàng ngày, vitamin B1 100ng (giúp chuyển hóa carbohydrate thành năng lượng), Acid folic 1mg, kẽm

- Khoáng chất: Mg, Kali, Phosphate

- Chất chống oxy hóa: Vit A, C, E, glutathione

- Nên ăn nhiều rau củ quả tươi, trái cây và nhất là các loại có nhiều chất xơ để tránh táo bón

- Hạn chế mỡ động vật, trứng, ruột gan, có thể ăn dầu thực vật. Hạn chế ăn các đồ đóng hộp, bột ngọt

- Khi có xơ gan nên hạn chế Natri (muối, nước mắm, tương, chao, khô…), tránh thức khuya, làm việc gắng sức

3. Dùng thuốc điều trị

Một số thuốc như Corticoids; Pentoxifyllin; Infliximab; PTU…theo chỉ định của bác sĩ

4. Ghép gan: bệnh gan giai đoạn cuối và đã cai rượu ít nhất 6 tháng. Hơn ¾ ca ghép thành công sống hơn 5 năm

Tiên lượng

- Nếu DF ≥32 là tiên lượng xấu, tử vong trong 30 ngày đến 45% nếu không điều trị

- Viêm gan rượu cấp tử vong trong 30 ngày là 50%, nhưng tất cả bệnh nhân viêm gan rượu uống liên tục trên 30 ngày thì tỉ lệ tử vong là 15%

- Yếu tố khác có liên quan đến tiên lượng xấu: tuổi già, suy chức năng thận, bệnh não gan, tăng số lượng bạch cầu trong 2 tuần đầu nằm viện

- Tỉ lệ sống 5năm cho xơ gan rượu còn bù là 90%, nếu tiếp tục uống giảm còn 70%

- Nếu có xơ gan mất bù mà tiếp tục uống rượu thì cơ hội sống 5 năm chỉ là 30%

IV. Biện pháp giúp bảo vệ sức khỏe của gan

Để phòng ngừa bệnh gan, điều quan trọng nhất là nên từ bỏ rượu bia. Với người nghiện rượu cần bắt đầu giảm bớt lượng rượu trong tuần.

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung vitamin và khoáng chất, giảm việc sử dụng thuốc, thực phẩm có hại cho gan (đồ nóng, chiên, xào, nhiều gia vị...).

Tập thể dục thường xuyên để đốt cháy chất béo, giảm mỡ gan: tập aerobic, đi bộ, chạy xe đạp, bơi lội, tập tạ giúp cải thiện chức năng gan, tăng cường cơ tim, cải thiện lưu lượng máu khiến tim dễ dàng vận chuyển máu đến nuôi dưỡng gan.

Bên cạnh đó, để giảm thiểu tác hại của rượu bia, các chuyên gia khuyến nghị nam giới không nên uống quá 2 đơn vị cồn/ngày, và không quá 1 đơn vị cồn/ngày đối với nữ, cả nam và nữ không uống quá 5 ngày/tuần. Trong đó, 1 đơn vị cồn tương đương 10g cồn nguyên chất trong dung dịch thức uống, tương đương với 3/4 lon bia 330ml (độ cồn 5%), 100ml rượu vang (độ cồn 13,5%) hoặc 30ml rượu mạnh 30ml (độ cồn 40%).

Nếu bệnh gan đã ở giai đoạn muộn, gan mất hoàn toàn chức năng, tế bào không thể phục hồi và biến chứng thành xơ gan, ung thư gan thì tỷ lệ tử vong rất cao. Phần lớn bệnh nhân phát hiện xơ gan, ung thư gan chỉ sống được từ 1-3 năm, do đó việc tầm soát bệnh lý gan mật mỗi 3-6 tháng là việc làm cần thiết.

Hy vọng bài viết trên đây sẽ cung cấp cho bạn nhiều thông tin hữu ích về uống rượu bia ảnh hưởng đến gan như thế nào? Cảm ơn các bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình có sức khỏe, hạnh phúc !

Mách bạn : Funadin - Bảo vệ sức khỏe Gan-Thận-Phổi

Funadin - Bảo vệ sức khỏe Gan-Thận-Phổi
Funadin - Tăng cường khả năng giải độc, bảo vệ gan trước các tác nhân gây hại (gốc tự do, thuốc bảo vệ thực vật tồn lưu trong rau quả, thực phẩm, thuốc điều trị bệnh)

Công dụng của Funadin
Tăng cường khả năng giải độc, phục hồi chức năng gan, bảo vệ gan trước các tác nhân gây hại (gốc tự do, thuốc bảo vệ thực vật tồn lưu trong rau quả, thực phẩm, thuốc điều trị bệnh)
Funadin hỗ trợ điều trị các chứng: vàng da, vàng mắt, trướng bụng, ngứa da do nóng gan, nổi mụn do nóng gan, nhiệt miệng, màu nước tiểu đậm, mệt mỏi kéo dài, ăn không ngon...Các bệnh lý về gan như: Nóng gan, gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan, suy gan, men gan cao, ung thư gan....