Tại sao chỉ số cholesterol vẫn cao dù ăn uống điều độ và tập thể dục thường xuyên?

I. Tăng cholesterol máu nguyên nhân và ảnh hưởng

1. Cholesterol là gì?
Cholesterol là một loại lipid (mỡ) có trong máu và cần thiết cho các chức năng cơ bản của cơ thể. Cholesterol được chia thành hai loại chính: LDL (cholesterol "xấu") và HDL (cholesterol "tốt"). LDL có nhiệm vụ vận chuyển cholesterol đến các tế bào, nhưng khi có quá nhiều sẽ tích tụ trong thành mạch máu, tạo thành mảng bám gây xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Trong khi đó, HDL giúp loại bỏ cholesterol thừa khỏi máu và mang chúng trở lại gan để bài tiết ra khỏi cơ thể.

2. Tăng cholesterol máu là gì?
Khi lượng cholesterol trong máu vượt quá mức cho phép, tình trạng tăng cholesterol máu sẽ xảy ra. Đây là một yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn đến nhiều bệnh lý tim mạch, đặc biệt là bệnh mạch vành và đột quỵ. Thậm chí, tình trạng này có thể xảy ra dù bạn có chế độ ăn uống hợp lý và tập luyện thể dục thường xuyên. Vậy lý do gì khiến chỉ số cholesterol của bạn vẫn cao?
 

II. Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số cholesterol

1. Di truyền 

Tăng cholesterol máu gia đình (FH) là một căn bệnh di truyền mà bạn có thể được truyền từ bố mẹ. Khoảng 1 trong mỗi 200 người mắc phải bệnh lý này. Nếu bạn mắc FH, cơ thể bạn không thể xử lý cholesterol một cách bình thường, dẫn đến việc tăng cholesterol từ khi còn rất nhỏ. Tình trạng này có thể tiếp tục kéo dài đến tuổi trưởng thành mà không gây ra bất kỳ triệu chứng rõ rệt nào.

Điều quan trọng là tăng cholesterol máu gia đình khiến cholesterol tích tụ dần trong động mạch, làm giảm lưu thông máu và khiến mạch máu cứng hơn. Theo thời gian, điều này có thể dẫn đến các bệnh về tim mạch. Người mắc FH có nguy cơ mắc bệnh tim cao gấp 20 lần so với người không mắc bệnh.

2. Ăn uống và chất béo "ẩn" trong thực phẩm

Một yếu tố quan trọng khiến cholesterol vẫn cao dù bạn ăn uống điều độ là do bạn đang ăn những loại chất béo "ẩn" trong thực phẩm. Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa là những yếu tố chủ yếu khiến mức cholesterol tăng cao. Chất béo bão hòa có thể làm tăng mức LDL trong máu, trong khi chất béo chuyển hóa không chỉ làm tăng LDL mà còn làm giảm HDL (cholesterol tốt).

Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo rằng bạn nên giữ lượng chất béo bão hòa tiêu thụ dưới 6% tổng lượng calo trong một ngày. Điều này có nghĩa là bạn nên hạn chế ăn thịt đỏ, sữa nguyên kem, và thực phẩm chế biến sẵn. Thay vào đó, hãy chọn các thực phẩm có lợi cho sức khỏe như hoa quả, rau củ, các loại hạt, và cá.

3. Thói quen tập thể dục và chế độ vận động không hợp lý

Dù bạn có thể tập thể dục thường xuyên, nhưng nếu chế độ tập luyện không đủ cường độ hoặc không đúng cách, chỉ số cholesterol của bạn vẫn có thể không cải thiện. Các bài tập giúp giảm cholesterol hiệu quả cần phải giúp cơ thể tiêu tốn năng lượng và làm tim đập nhanh ít nhất 30 phút, 5-7 lần mỗi tuần. Tuy nhiên, một số người có thể không đạt được mức độ cường độ tập luyện phù hợp hoặc tập không đúng cách, khiến việc giảm cholesterol trở nên khó khăn.

Các bài tập như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi và yoga đều là những lựa chọn tuyệt vời để giúp giảm cholesterol. Bạn cũng có thể thử các bài tập phối hợp nhiều nhóm cơ như nâng tạ nhẹ hoặc các bài tập cường độ trung bình.

4. Thuốc và tác dụng phụ không mong muốn

Một yếu tố khác khiến cholesterol vẫn cao dù ăn uống điều độ và tập thể dục là do tác dụng phụ của một số loại thuốc. Một số thuốc trị các bệnh như hen suyễn, viêm khớp dạng thấp, và bệnh mô liên kết có thể làm tăng mức cholesterol. Ngoài ra, các thuốc trị mụn gọi là retinoid và một số loại thuốc tránh thai có thể giảm HDL và tăng LDL, làm tăng cholesterol trong máu.

Đặc biệt, nếu bạn uống thuốc statin – một loại thuốc giúp giảm cholesterol, nhưng đồng thời lại uống nước ép bưởi chùm, điều này có thể làm ảnh hưởng đến quá trình phân hủy thuốc trong cơ thể. Để an toàn, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc kết hợp thuốc với thực phẩm như nước ép bưởi chùm.

5. Thói quen hút thuốc và tác động tiêu cực đến cholesterol

Khói thuốc lá có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của mạch máu và làm tăng mức cholesterol trong máu. Một chất có tên acrolein trong khói thuốc có thể ngăn HDL vận chuyển cholesterol đến gan, nơi cholesterol sẽ được loại bỏ khỏi cơ thể. Điều này dẫn đến tình trạng cholesterol tích tụ trong máu và gây tắc nghẽn động mạch, dẫn đến xơ vữa động mạch.
 

III. Cách kiểm soát và điều trị cholesterol hiệu quả

1. Điều trị y tế 
Đối với những người mắc tăng cholesterol máu gia đình (FH) hoặc có tình trạng cholesterol cao nghiêm trọng, việc sử dụng thuốc có thể là cần thiết. Các loại thuốc phổ biến bao gồm statins, ezetimibe, và chất ức chế PCSK9, giúp giảm lượng cholesterol trong máu. Đối với các trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể đề nghị phương pháp lọc máu hoặc thay gan để loại bỏ cholesterol dư thừa.

2. Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống

Để kiểm soát cholesterol hiệu quả, bạn cần thay đổi lối sống và chế độ ăn uống. Hãy chọn các thực phẩm dinh dưỡng cao như rau củ, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt, cá và dầu thực vật để giảm cholesterol. Ngoài ra, hãy duy trì thói quen tập thể dục đều đặn để tăng cường sức khỏe tim mạch.

Chỉ số cholesterol cao có thể là kết quả của nhiều yếu tố, không chỉ đơn giản là do chế độ ăn uống hay tập thể dục không đủ. Di truyền, thói quen hút thuốc, tác dụng phụ của thuốc và thực phẩm chứa chất béo ẩn đều có thể là nguyên nhân khiến cholesterol của bạn vẫn cao. Để giảm cholesterol và bảo vệ sức khỏe tim mạch, bạn cần có sự kết hợp giữa thay đổi lối sống, chế độ ăn uống hợp lý, tập thể dục đúng cách và khi cần thiết, sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Giải pháp giảm mỡ máu, duy trì sức khỏe tim mạch: Bi-cozyme max
 

BNC Medipharm - CTY TNHH TMDV Y TẾ BÌNH NGHĨA
Đơn vị nhập khẩu và phân phối thực phẩm chức năng trực tiếp từ Mỹ, Canada độc quyền phân phối tại Việt Nam.
Hotline & zalo: 0965 745 615 & 0978 307 072 &096 880 5353
Website: http://bncmedipharm.com.vn
Địa chỉ: Tầng 1 Tòa nơ 22 KĐT Pháp Vân, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội