Viêm gan B lây qua những con đường nào?
Viêm gan B là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất tại Việt Nam và cũng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư gan. Tuy nhiên, nhiều người vẫn hiểu sai về cách lây truyền của bệnh, đặc biệt là việc liệu viêm gan B có lây qua đường ăn uống không. Sự hiểu lầm này không chỉ khiến người bệnh bị kỳ thị mà còn gây ra những lo lắng không cần thiết trong cộng đồng. Vì vậy, hiểu đúng để phòng ngừa đúng là điều vô cùng quan trọng.
I. Viêm gan B là bệnh gì và có nguy hiểm không?
1. Viêm gan B là bệnh truyền nhiễm do virus HBV gây ra
Viêm gan B là một bệnh truyền nhiễm do virus HBV (Hepatitis B Virus) gây nên. Virus này có khả năng tấn công trực tiếp vào các tế bào gan, làm tổn thương mô gan và gây viêm. Bệnh có thể tồn tại ở hai thể là cấp tính và mạn tính. Trong giai đoạn cấp tính, bệnh thường xảy ra ngay sau khi nhiễm virus và có thể tự khỏi trong vòng vài tháng nếu cơ thể có hệ miễn dịch tốt. Tuy nhiên, nếu virus tồn tại trong cơ thể trên sáu tháng mà không được loại bỏ, bệnh đã chuyển sang thể mạn tính, khi đó nguy cơ tổn thương gan kéo dài sẽ cao hơn và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, suy gan và ung thư gan.
2. Viêm gan B nguy hiểm vì thường âm thầm và dễ bị bỏ qua
Điều làm cho viêm gan B trở nên đặc biệt nguy hiểm chính là ở chỗ bệnh có thể tiến triển âm thầm trong nhiều năm mà không có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào. Rất nhiều người nhiễm HBV vẫn sinh hoạt, làm việc bình thường và chỉ phát hiện mình mang virus khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc đã gặp biến chứng ở gan. Đây là lý do vì sao viêm gan B được mệnh danh là "kẻ giết người thầm lặng". Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời, người bệnh có thể mất đi cơ hội kiểm soát virus, từ đó gia tăng nguy cơ mắc ung thư gan – một trong những loại ung thư có tỷ lệ tử vong cao nhất tại Việt Nam.
II. Viêm gan B có lây không? Và có lây qua đường ăn uống không?
1. Viêm gan B có lây nhưng không phải qua ăn uống hay tiếp xúc thông thường
Một trong những câu hỏi phổ biến nhất về bệnh viêm gan B là liệu bệnh có thể lây qua đường ăn uống hay không. Nhiều người lo lắng khi dùng chung bát đũa, ăn cơm chung mâm hay ngồi gần người bị viêm gan B. Tuy nhiên, đây là quan niệm hoàn toàn sai lầm. Theo các chuyên gia y tế, viêm gan B không lây qua đường ăn uống, cũng không lây qua ho, hắt hơi, ôm, bắt tay hay các tiếp xúc xã hội thông thường. Virus HBV không tồn tại ở nồng độ đủ lớn trong nước bọt, mồ hôi hay dịch tiêu hóa để gây nhiễm qua thực phẩm.
2. Viêm gan B lây qua ba con đường chính
Virus HBV chỉ có thể lây truyền qua ba con đường chính. Đầu tiên là qua đường máu, bao gồm truyền máu, tiêm chích, xăm mình hoặc dùng chung kim tiêm, dao cạo, bàn chải đánh răng với người nhiễm bệnh. Thứ hai là qua đường tình dục không an toàn, đặc biệt khi không sử dụng các biện pháp bảo vệ. Cuối cùng là từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở, nhất là khi người mẹ có tải lượng virus cao và trẻ sơ sinh không được tiêm phòng kịp thời. Việc hiểu đúng các con đường lây truyền sẽ giúp người bệnh được đối xử công bằng và giảm bớt kỳ thị không đáng có trong xã hội.
III. Biến chứng nguy hiểm của viêm gan B nếu không điều trị kịp thời
1. Viêm gan B mạn tính có thể dẫn đến ung thư gan và xơ gan
Một trong những mối nguy lớn nhất khi nhiễm viêm gan B mạn tính là nguy cơ cao tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan. Khi virus tồn tại lâu dài trong gan, nó làm tổn thương tế bào gan và gây viêm mạn tính. Tình trạng này dẫn đến sự hình thành các mô sẹo thay thế mô gan khỏe mạnh, làm giảm chức năng gan và gây ra xơ gan. Nghiêm trọng hơn, khoảng 20–30% người bệnh viêm gan B có thể bị ung thư gan nguyên phát, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào gan (HCC), ngay cả khi chưa có biểu hiện rõ ràng của xơ gan.
2. Viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan tại Việt Nam
Tại Việt Nam, viêm gan B là nguyên nhân chính đứng sau hơn 80% trường hợp mắc ung thư gan. Ước tính có khoảng 10–12 triệu người đang mang virus HBV, trong đó phần lớn chưa được phát hiện hoặc điều trị. Điều này dẫn đến việc nhiều người chỉ được chẩn đoán khi bệnh đã ở giai đoạn nặng, làm giảm cơ hội điều trị hiệu quả. Trong bối cảnh ung thư gan là loại ung thư có tỷ lệ tử vong cao, việc kiểm soát tốt viêm gan B chính là yếu tố then chốt để giảm gánh nặng bệnh tật tại cộng đồng.
IV. Sống chung an toàn với viêm gan B
1. Viêm gan B không phải là bản án tử nếu kiểm soát tốt
Dù y học hiện nay chưa thể tiêu diệt hoàn toàn virus HBV, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc người bệnh không thể sống khỏe mạnh. Các loại thuốc kháng virus thế hệ mới như Tenofovir và Entecavir có khả năng ức chế quá trình nhân lên của virus, giúp làm giảm tải lượng virus trong máu, ngăn ngừa tổn thương gan và giảm nguy cơ biến chứng. Nếu người bệnh tuân thủ điều trị đều đặn, kiểm tra định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh, họ hoàn toàn có thể sống như người bình thường, làm việc, sinh hoạt và tận hưởng cuộc sống.
2. Người sống cùng người bệnh không cần lo lắng quá mức
Một trong những rào cản lớn đối với người mắc viêm gan B là sự kỳ thị từ xã hội và thậm chí là từ chính người thân trong gia đình. Tuy nhiên, như đã khẳng định, viêm gan B không lây qua ăn uống, dùng chung chén đũa, bắt tay hay tiếp xúc hằng ngày. Vì vậy, không có lý do gì để xa lánh người bệnh. Ngược lại, việc sống gần gũi, hiểu đúng và chia sẻ sẽ giúp người bệnh cảm thấy được hỗ trợ, từ đó có tinh thần tốt hơn để điều trị và chăm sóc sức khỏe.
V. Làm gì để phòng ngừa lây nhiễm viêm gan B và bảo vệ lá gan khỏe mạnh?
1. Tiêm phòng vaccine viêm gan B càng sớm càng tốt
Phòng bệnh luôn hiệu quả và ít tốn kém hơn chữa bệnh. Tiêm vaccine là biện pháp quan trọng và hiệu quả nhất trong việc phòng ngừa viêm gan B. Trẻ sơ sinh cần được tiêm mũi đầu tiên trong vòng 24 giờ sau sinh để bảo vệ khỏi nguy cơ lây truyền từ mẹ. Người lớn chưa tiêm phòng nên xét nghiệm kiểm tra và tiêm đủ ba mũi vaccine theo lịch khuyến cáo để tạo miễn dịch với virus HBV.
2. Tầm soát định kỳ giúp phát hiện sớm và kiểm soát virus HBV
Đối với những người đã nhiễm viêm gan B, việc tầm soát và theo dõi định kỳ là vô cùng cần thiết. Kiểm tra men gan, tải lượng HBV-DNA, siêu âm gan và xét nghiệm AFP giúp phát hiện sớm các dấu hiệu viêm gan tiến triển hoặc nguy cơ ung thư gan. Tái khám định kỳ mỗi sáu tháng theo đúng hướng dẫn y khoa là cách hiệu quả để kiểm soát bệnh và nâng cao chất lượng sống.
3. Xây dựng lối sống lành mạnh để bảo vệ gan
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, một chế độ sinh hoạt hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát viêm gan B. Người bệnh nên tránh hoàn toàn rượu bia, thuốc lá, các thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa và đường tinh luyện. Thay vào đó, hãy ưu tiên rau xanh, trái cây tươi, uống đủ nước và tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày. Duy trì tinh thần tích cực, lạc quan cũng là yếu tố quan trọng giúp cơ thể chống lại virus và duy trì chức năng gan tốt hơn.
4. Hiểu đúng về viêm gan B để sống khỏe và không sợ hãi
Viêm gan B là một bệnh truyền nhiễm phổ biến, có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như xơ gan và ung thư gan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, bệnh không lây qua ăn uống hay các tiếp xúc thông thường. Điều này đồng nghĩa với việc người bệnh không cần phải tự ti, còn người xung quanh không nên lo lắng hay xa lánh. Hiểu đúng về viêm gan B là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi nguy cơ lây nhiễm không đáng có, đồng thời giúp người bệnh sống hòa bình với virus HBV một cách an toàn và nhân văn.
Trong bối cảnh tỷ lệ mắc viêm gan B ở Việt Nam còn cao, việc tiêm phòng đầy đủ, tầm soát định kỳ và loại bỏ định kiến là những yếu tố then chốt để kiểm soát bệnh hiệu quả. Một lá gan khỏe mạnh là nền tảng của một cơ thể khỏe mạnh, và điều đó bắt đầu từ sự hiểu biết và hành động đúng đắn của mỗi chúng ta.
Giải pháp thanh lọc cơ thể, bảo vệ gan toàn diện: Bi-Gmax1350
BNC Medipharm - CTY TNHH TMDV Y TẾ BÌNH NGHĨA
Đơn vị nhập khẩu và phân phối thực phẩm chức năng trực tiếp từ Mỹ, Canada độc quyền phân phối tại Việt Nam.
Hotline & zalo: 0965 745 615 & 0978 307 072 &096 880 5353
Website: https://bncmedipharm.com.vn/
Địa chỉ: Tầng 1 Tòa nơ 22 KĐT Pháp Vân, phường Yên Sở, Hà Nội