Van tim tổn thương nặng do biến chứng thấp tim

I. Tổng quan về bệnh thấp tim

1. Thấp tim là gì?

Thấp tim là một bệnh lý viêm nhiễm nghiêm trọng xảy ra sau khi cơ thể bị viêm họng do liên cầu khuẩn nhóm A. Khi đó, hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức và tấn công nhầm các mô liên kết của chính mình, đặc biệt là tại van tim. Bệnh thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 5 đến 15, ít gặp ở người lớn, nhưng hậu quả của nó có thể kéo dài suốt đời.

Ở giai đoạn đầu, thấp tim có thể chỉ gây ra viêm họng, sốt, đau khớp hoặc nổi ban. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển âm thầm và để lại di chứng nặng nề ở tim. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tổn thương van tim và yếu tim mạn tính ở người trưởng thành.

2. Cơ chế gây bệnh thấp tim

Nguyên nhân trực tiếp của thấp tim không phải do vi khuẩn gây ra, mà do phản ứng tự miễn của cơ thể. Khi bị nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A, hệ miễn dịch sản sinh kháng thể để chống lại vi khuẩn. Tuy nhiên, do sự tương đồng giữa cấu trúc kháng nguyên của vi khuẩn và protein ở các mô liên kết của cơ thể, đặc biệt là ở van tim, các kháng thể này lại tấn công luôn vào chính cơ thể.

Sự tấn công sai lầm này dẫn đến viêm tại van tim, cơ tim, khớp, da và hệ thần kinh trung ương. Khi tình trạng viêm kéo dài, các mô van bị tổn thương, dày lên, vôi hóa và dính chặt, gây ra biến chứng thấp tim nghiêm trọng, trong đó tổn thương van là hậu quả phổ biến và nặng nề nhất.

II. Biến chứng của bệnh thấp tim đối với tim mạch

1. Tổn thương van tim hậu thấp 

Một trong những di chứng thường gặp nhất của biến chứng thấp tim là tổn thương van tim. Khi các lá van bị viêm lâu ngày, chúng trở nên dày, vôi hóa và mất độ đàn hồi. Van không thể mở hoặc đóng hoàn toàn, gây ra hiện tượng hẹp hoặc hở van.

Trường hợp hẹp van, máu không thể lưu thông dễ dàng từ buồng tim ra mạch máu lớn, khiến tim phải co bóp mạnh hơn để đẩy máu đi. Ngược lại, khi van bị hở, máu trào ngược trở lại, làm tăng gánh nặng cho tim. Theo thời gian, điều này khiến cơ tim phải làm việc quá mức, dẫn đến yếu tim và suy tim mạn tính.

Các bác sĩ từng ghi nhận nhiều trường hợp người bệnh bị hẹp khít van động mạch chủ do biến chứng thấp tim, với diện tích mở van chỉ còn 0,6 cm², trong khi bình thường là 3–4 cm². Ở giai đoạn này, bệnh nhân có biểu hiện mệt mỏi, khó thở, đau ngực và ngất khi gắng sức. Nếu không được phẫu thuật kịp thời, nguy cơ đột tử là rất cao.

2. Biến chứng thấp tim dẫn đến yếu tim và suy tim

Khi van tim không hoạt động đúng cách, máu không được bơm ra ngoài hiệu quả, khiến tim phải tăng cường co bóp để bù trừ. Lâu dần, cơ tim bị phì đại, giảm khả năng đàn hồi và co bóp, gây ra tình trạng yếu tim. Người bệnh có thể cảm thấy mệt ngay cả khi nghỉ ngơi, khó thở về đêm, phù chân, chóng mặt và đau ngực.

Nếu không điều trị đúng cách, biến chứng thấp tim có thể dẫn đến suy tim mạn tính là một giai đoạn mà tim không còn đủ khả năng cung cấp máu cho cơ thể. Khi đó, các cơ quan khác như phổi, gan, thận cũng bị ảnh hưởng nặng nề, làm tăng nguy cơ tử vong.

3. Trường hợp cần phẫu thuật thay van tim

Khi biến chứng thấp tim gây tổn thương nặng, điều trị nội khoa bằng thuốc không còn hiệu quả. Lúc này, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật thay van tim. Trong quá trình phẫu thuật, phần van bị hư được loại bỏ hoàn toàn và thay bằng van sinh học hoặc van nhân tạo. Phương pháp này giúp khôi phục lưu lượng máu bình thường, giảm áp lực cho tim và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân thủ chế độ điều trị và theo dõi chặt chẽ để tránh tái phát viêm hoặc nhiễm trùng. Nhiều người bệnh phục hồi tốt, có thể trở lại sinh hoạt bình thường nếu tuân thủ đúng hướng dẫn y tế.

III. Dấu hiệu nhận biết bệnh thấp tim và biến chứng sớm

1. Triệu chứng ban đầu

Giai đoạn đầu của thấp tim thường bắt đầu bằng viêm họng do nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A. Người bệnh có thể bị sốt, đau họng, mệt mỏi, buồn nôn hoặc đau bụng. Nếu không điều trị triệt để, vi khuẩn xâm nhập sâu và kích hoạt phản ứng miễn dịch dẫn đến viêm tại tim, khớp và hệ thần kinh.

Khi bệnh chuyển sang giai đoạn biến chứng thấp tim, người bệnh có thể xuất hiện viêm khớp, sưng và đau tại các khớp lớn như gối, khuỷu tay, cổ tay; viêm cơ tim gây đau ngực, tim đập nhanh; hoặc xuất hiện các triệu chứng thần kinh như múa giật, không kiểm soát được cử động tay chân.

2. Triệu chứng của tổn thương van tim do thấp tim

Khi tổn thương van tim đã hình thành, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, khó thở khi gắng sức, tức ngực và đôi khi ngất xỉu. Trong các trường hợp nặng, bệnh nhân bị phù chân, gan to, nổi tĩnh mạch cổ là những dấu hiệu điển hình của yếu tim.

Nghe tim có thể phát hiện tiếng thổi bất thường do hẹp hoặc hở van. Đây là dấu hiệu quan trọng giúp bác sĩ chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời để ngăn ngừa suy tim.

IV. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây thấp tim

1. Do nhiễm khuẩn liên cầu nhóm A không điều trị triệt để

Nguyên nhân phổ biến nhất gây thấp tim là viêm họng do liên cầu khuẩn nhóm A nhưng không được điều trị đúng cách. Khi vi khuẩn này không bị tiêu diệt hoàn toàn, phản ứng miễn dịch bất thường xảy ra, gây tổn thương van tim và các mô liên kết khác.

2. Các yếu tố thuận lợi khác

Những người có sức đề kháng yếu, sống trong môi trường ẩm thấp, kém vệ sinh hoặc dinh dưỡng kém dễ mắc bệnh hơn. Trẻ em là nhóm nguy cơ cao nhất vì hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Việc tái phát viêm họng nhiều lần mà không điều trị triệt để làm tăng nguy cơ biến chứng thấp tim trong tương lai.

V. Hậu quả của biến chứng thấp tim nếu không điều trị kịp thời

1. Nguy cơ suy tim cấp và tử vong sớm

Biến chứng thấp tim có thể gây suy tim cấp là một tình trạng khẩn cấp khi tim mất khả năng bơm máu ra ngoài. Bệnh nhân có thể khó thở dữ dội, tím tái, tụt huyết áp và hôn mê. Nếu không được cấp cứu kịp thời, nguy cơ tử vong rất cao.

Khi yếu tim kéo dài, cơ thể rơi vào trạng thái mệt mỏi triền miên, khả năng lao động và sinh hoạt giảm sút nghiêm trọng. Đây là hậu quả nặng nề nhất của biến chứng thấp tim, ảnh hưởng đến cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

2. Ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống

Người bị tổn thương van tim do thấp tim phải dùng thuốc chống đông hoặc kháng sinh dự phòng suốt đời. Việc tái khám định kỳ, chi phí điều trị và nguy cơ tái phát khiến người bệnh luôn sống trong lo âu. Điều này tạo ra gánh nặng lớn cho cá nhân, gia đình và xã hội.

VI. Phòng ngừa thấp tim và các biến chứng nguy hiểm

1. Phát hiện sớm và điều trị triệt để viêm họng

Phòng bệnh thấp tim bắt đầu từ việc điều trị dứt điểm viêm họng do liên cầu khuẩn. Khi có dấu hiệu sốt, đau họng hoặc sưng amidan, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và sử dụng kháng sinh đúng cách.

2. Tiêm phòng và theo dõi định kỳ

Trẻ em từng mắc thấp tim cần được tiêm phòng tái phát theo chỉ định của bác sĩ. Việc tiêm định kỳ giúp ngăn ngừa tái nhiễm và hạn chế tổn thương van tim tiến triển. Ngoài ra, người bệnh cần kiểm tra tim mạch định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất và giữ vệ sinh cá nhân để tăng cường miễn dịch.

Thấp tim là căn bệnh nguy hiểm, có thể gây tổn thương không hồi phục cho van tim và dẫn đến yếu tim nếu không được phát hiện sớm. Mặc dù tỷ lệ mắc đã giảm nhờ tiến bộ y học, nhưng ở nhiều nước đang phát triển, biến chứng thấp tim vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây suy tim mạn tính. Việc chủ động phòng ngừa viêm họng, điều trị đúng hướng dẫn và tuân thủ lịch tiêm phòng là cách tốt nhất để bảo vệ trái tim khỏe mạnh.

Một trái tim khỏe mạnh bắt đầu từ những hành động nhỏ, hãy chăm sóc sức khỏe mỗi ngày để không phải đối mặt với hậu quả nặng nề của thấp tim và những tổn thương vĩnh viễn mà nó có thể gây ra cho cuộc sống.

Giải pháp tăng cường sức khỏe tim mạch: Bi-Q10 max



BNC Medipharm - CTY TNHH TMDV Y TẾ BÌNH NGHĨA
Đơn vị nhập khẩu và phân phối thực phẩm chức năng trực tiếp từ Mỹ, Canada độc quyền phân phối tại Việt Nam.
Hotline & zalo: 0965 745 615 & 0978 307 072 &096 880 5353
Website: https://bncmedipharm.com.vn/
Địa chỉ: Tầng 1 Tòa nơ 22 KĐT Pháp Vân, phường Yên Sở, Hà Nội