Nhịp Tim Và Nhịp Mạch Có Giống Nhau Không?
Khi nói về sức khỏe tim mạch, hai thuật ngữ thường được nhắc đến là nhịp tim và nhịp mạch. Chúng có vẻ giống nhau khi đề cập đến số lần đập của tim trong một phút, nhưng thực tế có những điểm khác biệt tinh tế mà không phải ai cũng nắm rõ. Hiểu đúng về hai khái niệm này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc hệ tim mạch và phát hiện sớm các bất thường.
1. Tổng Quan Về Hệ Thống Tim Mạch
Chức năng của hệ thống tim mạch
Hệ thống tim mạch bao gồm tim, động mạch, tĩnh mạch và mao mạch, có nhiệm vụ vận chuyển máu giàu oxy và dưỡng chất đến nuôi dưỡng các tế bào trong cơ thể. Đồng thời, hệ tim mạch cũng đảm nhận việc vận chuyển các chất thải và carbon dioxide đến cơ quan bài tiết để loại bỏ ra ngoài.
Một hệ tim mạch khỏe mạnh giúp duy trì các chức năng sống cơ bản, hỗ trợ trao đổi chất, điều hòa thân nhiệt và tăng cường khả năng miễn dịch.
Nhịp tim và nhịp mạch
-
Nhịp tim là số lần tim co bóp (co thắt và giãn nở) trong một phút để bơm máu đi khắp cơ thể.
-
Nhịp mạch là số lần bạn cảm nhận được động mạch phồng lên do dòng máu đẩy qua sau mỗi nhịp đập của tim. Thông thường, nhịp mạch phản ánh chính xác nhịp tim trong điều kiện bình thường.
2. So Sánh Nhịp Tim Và Nhịp Mạch
Điểm giống nhau
-
Cả nhịp tim và nhịp mạch đều biểu thị số lần co bóp của tim trong vòng một phút.
-
Ở người khỏe mạnh, không mắc các bệnh lý tim mạch hoặc mạch máu ngoại biên, nhịp tim và nhịp mạch gần như tương đương nhau.
Điểm khác nhau
-
Nhịp tim được đo trực tiếp bằng thiết bị y tế như điện tâm đồ, máy đo nhịp tim.
-
Nhịp mạch được cảm nhận bằng tay tại các vị trí động mạch nông như cổ tay, cổ, bẹn.
-
Một số tình trạng bệnh lý như rối loạn nhịp tim, ngoại tâm thu, block nhĩ thất có thể khiến nhịp mạch và nhịp tim không đồng nhất (ví dụ: tim đập nhưng không đủ mạnh để tạo sóng mạch cảm nhận được).
3. Nhịp Tim Bình Thường Là Bao Nhiêu?
Ở người trưởng thành khỏe mạnh:
-
Nhịp tim bình thường khi nghỉ ngơi dao động từ 60–100 nhịp/phút.
-
Với vận động viên chuyên nghiệp hoặc những người thường xuyên luyện tập thể thao cường độ cao, nhịp tim có thể thấp hơn 60 nhịp/phút mà vẫn được coi là bình thường nhờ sự hiệu quả cao của hệ tim mạch.
-
Trẻ em và trẻ sơ sinh có nhịp tim cao hơn người lớn, thường từ 100–160 nhịp/phút tùy độ tuổi.
Nếu nhịp tim vượt quá hoặc thấp hơn giới hạn bình thường kèm theo các triệu chứng như chóng mặt, khó thở, ngất xỉu, cần thăm khám y tế ngay.
4. Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Nhịp Tim
Yếu tố bên trong
-
Tình trạng sức khỏe: Các bệnh lý tim mạch (như suy tim, loạn nhịp), bệnh nội tiết (cường giáp, suy giáp) làm thay đổi nhịp tim.
-
Cảm xúc: Stress, lo âu, hưng phấn hoặc sợ hãi có thể khiến nhịp tim tăng nhanh do kích hoạt hệ thần kinh giao cảm.
Yếu tố bên ngoài
-
Nhiệt độ môi trường: Nhiệt độ cao làm nhịp tim tăng để tản nhiệt.
-
Tư thế cơ thể: Đứng dậy đột ngột từ tư thế ngồi hoặc nằm có thể gây tăng nhẹ nhịp tim.
-
Sử dụng thuốc hoặc chất kích thích: Các loại thuốc tim mạch, caffeine, nicotine, rượu đều ảnh hưởng đến nhịp tim.
5. Cách Đo Nhịp Tim Và Nhịp Mạch
Đo nhịp tim
-
Thiết bị y tế: Máy đo nhịp tim, điện tâm đồ, hoặc đồng hồ thông minh tích hợp đo nhịp tim.
-
Thời điểm đo: Buổi sáng sau khi ngủ dậy, trong trạng thái nghỉ ngơi, tránh sau khi vận động mạnh hoặc dùng chất kích thích.
Đo nhịp mạch
-
Cách thực hiện: Đặt ngón trỏ và ngón giữa lên động mạch cổ tay hoặc cổ. Đếm số nhịp trong 60 giây, hoặc đếm 30 giây rồi nhân đôi.
-
Lưu ý: Đo trong trạng thái nghỉ ngơi, tránh sau ăn hoặc khi đang hồi hộp để đảm bảo kết quả chính xác.
6. Khi Nào Cần Tham Khảo Ý Kiến Bác Sĩ?
Bạn nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa tim mạch nếu:
-
Nhịp tim thường xuyên dưới 50 nhịp/phút hoặc trên 100 nhịp/phút khi nghỉ ngơi.
-
Nhịp mạch không đều, yếu hoặc biến mất tại một số vị trí động mạch.
-
Xuất hiện các triệu chứng bất thường như đau ngực, khó thở, hoa mắt, ngất xỉu.
Phát hiện và điều trị sớm các bất thường về nhịp tim giúp phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
Dù nhịp tim và nhịp mạch có nhiều điểm tương đồng và thường trùng khớp trong điều kiện bình thường, nhưng trong một số trường hợp bệnh lý, sự khác biệt giữa chúng có thể tiết lộ các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến hệ tim mạch. Việc theo dõi đều đặn hai chỉ số này, kết hợp với lối sống lành mạnh và thăm khám y tế định kỳ, sẽ giúp bạn bảo vệ trái tim – nguồn sống bền bỉ cho cơ thể.
Giải pháp tăng cường sức khỏe tim mạch: Bi- Q10 max
BNC Medipharm - CTY TNHH TMDV Y TẾ BÌNH NGHĨA
Đơn vị nhập khẩu và phân phối thực phẩm chức năng trực tiếp từ Mỹ, Canada độc quyền phân phối tại Việt Nam.
Hotline & zalo: 0956 745 615 & 0978 307 072 &096 880 5353
Website: http://bncmedipharm.com.vn
Địa chỉ: Tầng 1 Tòa nơ 22 KĐT Pháp Vân, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội.