Chụp CT toàn thân có thật sự giúp phát hiện sớm bệnh ung thư?

I. Vai trò của chụp CT trong phát hiện bệnh ung thư và đột quỵ

1. Chụp CT và khả năng phát hiện ung thư sớm

Một trong những lý do chính khiến nhiều người tìm đến chụp CT toàn thân là hy vọng phát hiện sớm bệnh ung thư. Nhờ các lát cắt mỏng, thậm chí chưa đến 1mm, công nghệ CT hiện đại cho phép dựng hình chi tiết các cơ quan và mạch máu. Với kỹ thuật này, bác sĩ có thể phát hiện u phổi ở giai đoạn sớm. Đây là loại ung thư thường khó nhận biết do triệu chứng ban đầu mờ nhạt.

Ngoài ra, CT cũng có thể phát hiện các khối u tiềm ẩn, dị dạng mạch máu trong não hay phình mạch. Những phát hiện này có ý nghĩa quan trọng trong việc chẩn đoán và đưa ra kế hoạch điều trị kịp thời.

Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng chụp CT không phải là “chiếc chìa khóa vạn năng” để phát hiện mọi loại ung thư. Ví dụ, với các bệnh ung thư đường tiêu hóa như dạ dày, đại tràng hay gan, CT ít có khả năng phát hiện ở giai đoạn sớm. Để tầm soát những bệnh này, các phương pháp như nội soi, siêu âm hoặc xét nghiệm marker ung thư sẽ hiệu quả hơn.

2. Chụp CT giúp tầm soát bệnh lý mạch máu

Bên cạnh vai trò trong phát hiện ung thư sớm, chụp CT còn được đánh giá cao trong việc phát hiện các bệnh lý về mạch máu là yếu tố hàng đầu gây đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Nhờ thuốc cản quang và công nghệ hình ảnh tiên tiến, CT có thể dựng hình chi tiết mạch máu, phát hiện tình trạng xơ vữa, hẹp hoặc dị dạng mạch máu ngay cả khi bệnh nhân chưa xuất hiện triệu chứng rõ rệt.

Điều này giúp bác sĩ có cơ sở để đưa ra phác đồ điều trị hoặc phòng ngừa kịp thời, giảm nguy cơ xảy ra tai biến mạch máu não là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu hiện nay.

II. Nguy cơ khi lạm dụng chụp CT toàn thân

1. Tác động từ tia X

Điểm cần lưu ý đầu tiên là việc chụp CT đồng nghĩa với việc cơ thể tiếp xúc với tia X. Dù các máy móc hiện đại ngày nay có khả năng giảm liều tia, nhưng phơi nhiễm tia X vẫn là yếu tố nguy cơ gây tổn thương tế bào nếu lạm dụng trong thời gian dài. Với những người khỏe mạnh, không có chỉ định y khoa, việc chụp CT toàn thân nhiều lần sẽ vô tình làm tăng rủi ro cho sức khỏe thay vì mang lại lợi ích.

2. Dị ứng thuốc cản quang

Để hình ảnh rõ ràng hơn, nhiều trường hợp chụp CT cần sử dụng thuốc cản quang. Tuy nhiên, loại thuốc này có tỷ lệ gây dị ứng tương đối cao, từ nhẹ (ngứa, nổi mề đay) cho đến nặng (sốc phản vệ). Đây là biến chứng nguy hiểm, đặc biệt nếu xảy ra tại cơ sở y tế không đủ năng lực cấp cứu, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng người bệnh.

3. Ảnh hưởng tâm lý và kinh tế

Không ít trường hợp, chụp CT phát hiện những bất thường nhỏ như hẹp mạch máu 30–40%. Trên thực tế, những bất thường này có thể không gây triệu chứng và không cần điều trị. Tuy nhiên, khi biết kết quả, nhiều bệnh nhân lại rơi vào tình trạng lo lắng, mất ngủ và tìm cách điều trị không cần thiết, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Thêm vào đó, chi phí cho một lần chụp CT toàn thân không hề nhỏ, đặc biệt khi sử dụng các máy móc cao cấp. Nếu chụp chỉ vì “quảng cáo” hoặc “tâm lý phòng xa” mà không có chỉ định y khoa, điều này có thể gây tốn kém mà không thực sự cần thiết.

III. Ai nên và không nên chụp CT để phát hiện ung thư sớm?

1. Nhóm nên tầm soát

Theo các chuyên gia, không phải ai cũng cần chụp CT toàn thân. Phương pháp này chỉ thực sự hữu ích cho một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao như: Người hút thuốc lá lâu năm, thường xuyên uống rượu, có nguy cơ mắc ung thư phổi; Người có tiền sử gia đình mắc bệnh mạch máu di truyền, giãn mạch, phình mạch; Bệnh nhân đã có dấu hiệu bất thường qua siêu âm, xét nghiệm hoặc thăm khám chuyên khoa; Trong những trường hợp này, chụp CT sẽ cung cấp thêm thông tin cần thiết để bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

2. Nhóm không nên tự ý chụp CT toàn thân

Ngược lại, những người khỏe mạnh, không triệu chứng, chỉ đi chụp theo trào lưu quảng cáo thì không nên. Ngoài ra, những người có tiền sử dị ứng thuốc hoặc chưa từng được bác sĩ đánh giá nguy cơ cũng cần hết sức thận trọng.

IV. Lời khuyên của bác sĩ về chụp CT và phát hiện ung thư sớm

1. Khi nào cần chụp CT?

Theo các bác sĩ chuyên khoa, chụp CT chỉ nên thực hiện khi có chỉ định y khoa rõ ràng. Với mục đích phát hiện ung thư sớm, CT chỉ có giá trị với một số loại ung thư, điển hình là ung thư phổi. Với các loại khác, bệnh nhân cần kết hợp nhiều phương pháp như nội soi, siêu âm, xét nghiệm máu, marker ung thư để có kết quả chính xác.

Điều quan trọng nhất là người bệnh không nên xem CT toàn thân như “gói bảo hiểm sức khỏe” có thể phát hiện mọi loại bệnh. Thay vào đó, cần lắng nghe hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa để lựa chọn đúng phương pháp tầm soát.

2. Giải pháp an toàn cho cộng đồng

Thay vì lo lắng quá mức và tìm đến chụp CT toàn thân, người dân nên duy trì khám sức khỏe định kỳ tại các cơ sở uy tín. Qua đó, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp tầm soát phù hợp tùy vào độ tuổi, tiền sử bệnh và yếu tố nguy cơ.

Bên cạnh đó, áp dụng lối sống khoa học vẫn là cách phòng bệnh hiệu quả nhất: Ngừng hút thuốc lá, hạn chế rượu bia; Ăn uống lành mạnh, nhiều rau xanh và trái cây; Tập thể dục đều đặn để nâng cao sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ ung thư.

Chụp CT toàn thân đúng là một công cụ hữu ích trong việc phát hiện sớm bệnh ung thư và đột quỵ, nhưng không phải ai cũng cần thực hiện. Phương pháp này chỉ thực sự có ý nghĩa khi áp dụng cho đúng đối tượng, đúng chỉ định và dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.

Thay vì chạy theo xu hướng quảng cáo, mỗi người nên chủ động khám sức khỏe định kỳ, kết hợp với lối sống lành mạnh để bảo vệ bản thân. Như vậy, chúng ta không chỉ phòng ngừa được bệnh ung thư mà còn kiểm soát tốt nhiều bệnh lý mạn tính khác, góp phần sống khỏe, sống an toàn và sống lâu hơn.

Giải pháp hỗ trợ tăng cường sức đề kháng: Oncocess Rx



BNC Medipharm - CTY TNHH TMDV Y TẾ BÌNH NGHĨA
Đơn vị nhập khẩu và phân phối thực phẩm chức năng trực tiếp từ Mỹ, Canada độc quyền phân phối tại Việt Nam.
Hotline & zalo: 0965 745 615 & 0978 307 072 &096 880 5353
Website: https://bncmedipharm.com.vn/
Địa chỉ: Tầng 1 Tòa nơ 22 KĐT Pháp Vân, phường Yên Sở, Hà Nội