Chế độ ăn khi bị hạ canxi máu
Hạ canxi máu là một tình trạng không hiếm gặp, đặc biệt ở người có chế độ dinh dưỡng kém, người mắc bệnh mạn tính hoặc phụ nữ sau sinh, người cao tuổi. Việc nhận biết sớm và xây dựng một chế độ ăn khi hạ canxi máu phù hợp có vai trò then chốt trong việc phục hồi sức khỏe, hạn chế biến chứng nguy hiểm và nâng cao chất lượng sống.
I. Tầm quan trọng của chế độ ăn với người bị hạ canxi máu
1. Hiểu đúng về canxi máu và cơ chế mất cân bằng
Canxi máu là phần nhỏ nhưng cực kỳ quan trọng của tổng lượng canxi trong cơ thể. Khoảng 99% canxi được lưu trữ ở xương và răng, chỉ 1% tồn tại trong máu, nhưng phần nhỏ này lại quyết định đến nhiều chức năng sống còn như co bóp cơ tim, dẫn truyền thần kinh, đông máu và điều hòa huyết áp. Khi mức canxi máu giảm xuống dưới ngưỡng bình thường, cơ thể có thể xuất hiện hàng loạt biểu hiện rối loạn như co giật, tê bì, chuột rút, rối loạn hành vi hoặc mất ý thức nếu không được can thiệp kịp thời.
2. Vì sao chế độ ăn lại ảnh hưởng lớn đến canxi máu?
Một chế độ ăn thiếu hụt canxi, vitamin D hoặc magie là nguyên nhân phổ biến dẫn đến hạ canxi máu. Bên cạnh đó, thói quen ít tiếp xúc ánh nắng, nghiện cà phê, hút thuốc lá, ăn mặn hoặc uống nhiều rượu bia cũng làm giảm khả năng hấp thu và duy trì nồng độ canxi máu ổn định. Vì vậy, một chế độ ăn giàu canxi, giàu vitamin D, cân bằng dinh dưỡng và hạn chế các yếu tố cản trở hấp thu là yếu tố sống còn với người bị hạ canxi máu.
II. Các chất dinh dưỡng quan trọng với người bị hạ canxi máu
1. Canxi
Canxi không chỉ là nguyên liệu cấu tạo xương và răng mà còn cần thiết để duy trì chức năng cơ và thần kinh, giúp máu đông đúng cách và giữ cho tim đập đều đặn. Khi không cung cấp đủ canxi qua thực phẩm, cơ thể sẽ "mượn tạm" từ kho dự trữ ở xương để đưa vào máu, dẫn đến loãng xương, xương giòn yếu và tăng nguy cơ gãy xương dù chỉ là va chạm nhẹ.
Người bị hạ canxi máu cần bổ sung các thực phẩm giàu canxi vào khẩu phần hằng ngày như sữa, phô mai, sữa chua, cá mòi, cá hồi, đậu phụ, rau cải xoăn, bông cải xanh, đậu trắng, hạt hạnh nhân, nước cam bổ sung canxi. Đặc biệt, nên lựa chọn phiên bản ít béo hoặc không béo đối với các sản phẩm từ sữa để tránh tăng cholesterol.
Theo khuyến nghị, người trưởng thành cần trung bình từ 1000 – 2500 mg canxi/ngày, tùy theo độ tuổi và tình trạng sinh lý như mang thai hoặc cho con bú. Trẻ em đang lớn, người lớn tuổi và phụ nữ sau mãn kinh là nhóm cần lượng canxi cao hơn do tốc độ mất xương nhanh hơn.
2. Vitamin D
Vitamin D đóng vai trò "chìa khóa" giúp ruột hấp thu canxi vào máu hiệu quả. Nếu thiếu vitamin D, dù ăn nhiều thực phẩm giàu canxi, cơ thể vẫn không hấp thụ được và dẫn đến hạ canxi máu. Hiện nay, nhiều người sống ở đô thị, ít tiếp xúc ánh nắng nên nguy cơ thiếu vitamin D rất cao.
Nguồn cung cấp vitamin D tự nhiên gồm ánh nắng mặt trời (buổi sáng sớm), các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, trứng, gan cá, sữa bổ sung vi chất, nước cam tăng cường. Nếu cần thiết, người bệnh có thể bổ sung vitamin D qua viên uống theo chỉ định của bác sĩ.
3. Magie
Magie hỗ trợ quá trình điều hòa hormone tuyến cận giáp hormone chịu trách nhiệm kiểm soát nồng độ canxi máu. Thiếu magie sẽ làm giảm hiệu quả hoạt động của hormone này, gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng hạ canxi máu. Do đó, người bệnh nên bổ sung thêm hạt bí, hạt hướng dương, rau xanh, các loại đậu, chuối và ngũ cốc nguyên cám vào chế độ ăn.
III. Những điều người bị hạ canxi máu cần lưu ý
1. Tránh thực phẩm và thói quen gây cản trở hấp thu canxi
Một trong những sai lầm phổ biến là ăn uống không điều độ khiến cơ thể mất khả năng giữ canxi máu ổn định. Caffeine từ cà phê, trà đặc và rượu có thể làm giảm hấp thu canxi hoặc tăng bài tiết canxi qua nước tiểu. Ăn quá mặn cũng khiến cơ thể đào thải nhiều canxi hơn qua thận. Ngoài ra, hút thuốc lá làm suy giảm hoạt động của tế bào tạo xương và giảm khả năng hấp thụ vitamin D, gián tiếp gây thiếu canxi máu.
Người bệnh cần tránh dùng nhiều muối, caffeine, rượu và thuốc lá, đồng thời ưu tiên thực phẩm tươi sạch, giàu vi chất và chế biến lành mạnh để hỗ trợ cơ thể hấp thu tốt các khoáng chất cần thiết.
2. Thay đổi lối sống hỗ trợ phục hồi sức khỏe
Ngoài chế độ ăn, người bị hạ canxi máu cần điều chỉnh lối sống như ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái, tập thể dục nhẹ nhàng (đi bộ, yoga, vận động ngoài trời) để tăng cường trao đổi chất, nâng cao sức khỏe xương khớp và cải thiện hấp thu canxi, vitamin D. Những thay đổi nhỏ nhưng bền vững trong lối sống giúp ngăn ngừa tái phát và tăng cường chất lượng sống lâu dài.
3. Khi nào cần đến bác sĩ?
Nếu có các biểu hiện như co giật, tê bì kéo dài, khó thở, tim đập nhanh bất thường, yếu cơ hoặc rối loạn ý thức, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay vì có thể đây là dấu hiệu của hạ canxi máu cấp tính, có thể dẫn đến nguy cơ tử vong nếu không xử trí kịp thời.
Bên cạnh đó, người có yếu tố nguy cơ cao như phụ nữ sau sinh, người già, người có bệnh thận, người ăn chay trường, hoặc đang dùng thuốc ảnh hưởng đến chuyển hóa canxi nên đi khám định kỳ để kiểm tra nồng độ canxi máu, vitamin D và các chỉ số liên quan để có hướng bổ sung phù hợp.
Hạ canxi máu là tình trạng nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu người bệnh hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và quan trọng nhất là áp dụng một chế độ ăn hợp lý kết hợp lối sống lành mạnh. Việc bổ sung canxi, vitamin D, magie thông qua thực phẩm và duy trì thói quen sinh hoạt tốt sẽ giúp cải thiện nhanh chóng các triệu chứng và phòng ngừa biến chứng về sau. Đừng chờ đến khi xuất hiện triệu chứng nặng mới xử lý, hãy chủ động bảo vệ sức khỏe ngay từ bữa ăn hằng ngày.
Giải pháp hỗ trợ bổ sung canxi sinh học giúp xương chắc khỏe: NurKDBone
BNC Medipharm - CTY TNHH TMDV Y TẾ BÌNH NGHĨA
Đơn vị nhập khẩu và phân phối thực phẩm chức năng trực tiếp từ Mỹ, Canada độc quyền phân phối tại Việt Nam.
Hotline & zalo: 0965 745 615 & 0978 307 072 &096 880 5353
Website: https://bncmedipharm.com.vn/
Địa chỉ: Tầng 1 Tòa nơ 22 KĐT Pháp Vân, phường Yên Sở, Hà Nội