Ăn chay có giúp ngủ ngon không?
Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Một giấc ngủ đủ và sâu giúp cơ thể phục hồi năng lượng, tăng cường trí nhớ, điều hòa cảm xúc và giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính. Tuy nhiên, không ít người, đặc biệt ở đô thị, đang đối mặt với tình trạng mất ngủ kéo dài. Nguyên nhân có thể đến từ căng thẳng, lạm dụng thiết bị điện tử, dùng caffeine, hoặc từ chế độ dinh dưỡng hằng ngày. Trong bối cảnh đó, nhiều nghiên cứu gần đây đặt câu hỏi: ăn chay có giúp ngủ ngon không? Các kết quả ban đầu cho thấy chế độ ăn chay lành mạnh có thể giúp giảm tỷ lệ mất ngủ, đồng thời mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể. Vậy mối liên hệ này được giải thích như thế nào, và cần lưu ý gì khi lựa chọn chế độ ăn chay để hỗ trợ giấc ngủ?
I. Chế độ ăn uống ảnh hưởng đến giấc ngủ như thế nào?
1. Nguyên nhân phổ biến gây rối loạn giấc ngủ
Mất ngủ là một rối loạn giấc ngủ thường gặp. Người mất ngủ có thể khó đi vào giấc ngủ, dễ tỉnh giấc giữa đêm hoặc dậy quá sớm và không thể ngủ lại. Hệ quả là cơ thể mệt mỏi, suy giảm tập trung, cáu gắt, rối loạn tâm trạng và suy giảm hiệu suất công việc.
Nguyên nhân gây mất ngủ rất đa dạng. Do: Căng thẳng, lo âu kéo dài; Sử dụng caffeine từ cà phê, trà đặc, nước tăng lực vào buổi chiều tối; Thói quen dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ, khiến ánh sáng xanh ức chế hormone melatonin; Bệnh lý tiềm ẩn như trầm cảm, rối loạn tuyến giáp, tim mạch hoặc tiêu hóa.
2. Vai trò của dinh dưỡng đối với giấc ngủ
Bên cạnh các yếu tố trên, chế độ ăn uống cũng tác động đáng kể đến giấc ngủ. Thực phẩm giàu đường tinh luyện, chất béo bão hòa, hoặc bữa tối ăn quá muộn đều có thể gây khó ngủ. Ngược lại, những thực phẩm giàu tryptophan, magie, vitamin B và melatonin lại góp phần hỗ trợ ngủ ngon. Đây là cơ sở để các nhà nghiên cứu quan tâm đến mối liên hệ giữa chế độ ăn chay và chất lượng giấc ngủ.
II. Người ăn chay có nguy cơ mất ngủ thấp hơn
1. Kết quả nghiên cứu về ăn chay có giúp ngủ ngon
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng châu Âu đã theo dõi hơn 5.800 người trưởng thành. Trong số này, 464 người gặp vấn đề mất ngủ. Kết quả phân tích cho thấy nhóm ăn chay có tỷ lệ mất ngủ thấp hơn so với nhóm ăn nhiều thịt. Đặc biệt, nam giới theo chế độ ăn chay lành mạnh có nguy cơ mất ngủ thấp hơn đáng kể.
Điều này gợi ý rằng, việc thay đổi chế độ ăn từ thực phẩm động vật sang thực phẩm có nguồn gốc thực vật có thể mang lại tác động tích cực cho giấc ngủ, dù mối quan hệ chính xác vẫn cần được nghiên cứu thêm.
2. Thực phẩm thực vật hỗ trợ giấc ngủ
Nhiều thực phẩm trong chế độ ăn chay chứa các hợp chất tự nhiên có khả năng hỗ trợ giấc ngủ. Ví dụ như: Chuối, hạnh nhân, yến mạch: giàu magie và tryptophan, giúp thư giãn thần kinh. Anh đào, cà chua: có melatonin tự nhiên, giúp điều hòa nhịp sinh học. Các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt: giàu vitamin nhóm B, tham gia vào quá trình tổng hợp serotonin – hormone điều hòa giấc ngủ và tâm trạng. Nhờ đó, những người theo chế độ ăn chay khoa học thường dễ ngủ ngon hơn, ít gặp tình trạng tỉnh giấc giữa đêm.
3. Cơ chế tác động tích cực
Không chỉ nhờ dưỡng chất trực tiếp, chế độ ăn chay còn giúp giảm viêm mạn tính trong cơ thể, một yếu tố liên quan đến rối loạn giấc ngủ. Đồng thời, việc ăn nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt giúp cải thiện tâm trạng, giảm lo âu và trầm cảm. Đây chính là những yếu tố gián tiếp giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ.
III. Lưu ý khi ăn chay để hỗ trợ giấc ngủ và sức khỏe
1. Ăn đa dạng thực phẩm để tránh thiếu chất
Một sai lầm phổ biến là cho rằng chỉ cần loại bỏ thịt cá thì coi như đã ăn chay đúng cách. Thực tế, để chế độ ăn chay mang lại lợi ích và hỗ trợ ngủ ngon, cần đảm bảo tính đa dạng như: Mỗi bữa nên có từ 5–7 loại thực phẩm thực vật khác nhau. Trong tuần, nên luân phiên ít nhất 15–20 loại, lý tưởng là 20–30 loại để tránh thiếu chất. Kết hợp đậu, hạt, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt để bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất và protein.
2. Phương pháp chế biến lành mạnh
Dù là ăn chay, nếu lạm dụng món chiên rán nhiều dầu mỡ vẫn có thể gây khó tiêu, đầy bụng, ảnh hưởng đến giấc ngủ. Để hỗ trợ ngủ ngon, nên ưu tiên các phương pháp chế biến như hấp, luộc, trộn, nướng nhẹ. Điều này không chỉ giữ nguyên dưỡng chất mà còn giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
3. Bổ sung vi chất cần thiết
Một số vi chất dễ thiếu khi ăn chay dài hạn như là vitamin B12, sắt, canxi, kẽm, magie. Đây lại là những chất có vai trò quan trọng trong duy trì năng lượng, thần kinh ổn định và hỗ trợ giấc ngủ. Vì vậy: Có thể bổ sung vitamin B12 qua ngũ cốc tăng cường hoặc thực phẩm chức năng. Ăn thêm hạnh nhân, hạt bí, rau lá xanh để bổ sung magie, khoáng chất giúp thư giãn và ngủ ngon. Uống sữa đậu nành, sữa hạnh nhân có bổ sung canxi, vitamin D để duy trì sức khỏe xương khớp và giấc ngủ chất lượng.
Vậy ăn chay có giúp ngủ ngon không? Nếu chế độ ăn chay được xây dựng khoa học, đa dạng và cân bằng dinh dưỡng. Nhiều nghiên cứu cho thấy người ăn chay có nguy cơ mất ngủ thấp hơn, nhờ vào việc cung cấp các dưỡng chất tự nhiên hỗ trợ thần kinh và điều hòa giấc ngủ.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng ăn chay chỉ là một yếu tố trong bức tranh tổng thể của giấc ngủ. Để thật sự ngủ ngon, bạn vẫn cần duy trì lối sống lành mạnh: đi ngủ đúng giờ, hạn chế caffeine, tránh dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ và rèn luyện thể dục thường xuyên.
Một chế độ ăn chay khoa học, kết hợp cùng thói quen sinh hoạt hợp lý, sẽ là chìa khóa giúp bạn vừa có một cơ thể khỏe mạnh, vừa tận hưởng những đêm ngủ sâu và an lành.
Giải pháp hỗ trợ ngủ ngon: PM Nature Pro
BNC Medipharm - CTY TNHH TMDV Y TẾ BÌNH NGHĨA
Đơn vị nhập khẩu và phân phối thực phẩm chức năng trực tiếp từ Mỹ, Canada độc quyền phân phối tại Việt Nam.
Hotline & zalo: 0965 745 615 & 0978 307 072 &096 880 5353
Website: https://bncmedipharm.com.vn/
Địa chỉ: Tầng 1 Tòa nơ 22 KĐT Pháp Vân, phường Yên Sở, Hà Nội