Bệnh tay chân miệng có nguy hiểm không? Cách phát hiện sớm điều trị kịp thời

► Bệnh tay chân miệng có nguy hiểm không? 

- Bệnh tay-chân-miệng do siêu vi thuộc nhóm vi-rút đường ruột gây ra. Trước đây tác nhân gây bệnh chủ yếu là Coxsackie virus, bệnh diễn tiến rất lành tính, thường tự khỏi nhưng thời gian gần đây tác nhân gây bệnh lại là Enterovirus 71.

- Tác nhân này nguy hiểm vì nó có thể diễn tiến nhanh, gây nhiều biến chứng nặng ảnh hưởng đến tính mạng. Vì bệnh có dấu hiệu xuất hiện ở tay, chân, miệng dưới dạng hồng ban, bóng nước nên được gọi là tay-chân-miệng.

- Bệnh có từ rất lâu, xuất hiện lẻ tẻ hay thành dịch. Bệnh xuất hiện quanh năm nhưng thường tăng cao từ tháng 4 – 6 và tháng 9 – 12. Khi thành dịch thì bệnh lây lan rất nhanh từ trẻ này sang trẻ khác. Bệnh gặp có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường là ở trẻ dưới 3 tuổi, nhiều nhất là ở trẻ từ 10 – 24 tháng.

- Vi-rút là nguyên nhân gây bệnh nên hiện nay không có thuốc điều trị đặc hiệu. Bệnh nhi mắc bệnh chỉ được điều trị triệu chứng là chính.
     
- Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có thể gây thành dịch lớn, có thể có những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Do đó, cha mẹ cần nhận biết sớm và chăm sóc trẻ đúng cách để giảm tỷ lệ mắc, giảm tử vong.
 

 Bệnh tay chân miệng có những biến chứng nguy hiểm 

► Những dấu hiệu nào cần đưa trẻ khám ngay và cần nhập viện?

Khi trẻ bệnh tay-chân-miệng có những dấu hiệu sau, cần đưa trẻ đi khám và nhập viện ngay:

- Sốt cao liên tục khó hạ kèm với nôn ói     

- Nghi ngờ có biến chứng thần kinh (giật mình, run chi, chới với, bứt rứt, ngủ gà, co giật, hôn mê…)    

- Thở khó, thở nhanh, thở không đều   

- Tim nhanh, tay chân lạnh, thay đổi màu sắc da (xanh tái hoặc tím)  

-  Thân nhân quá lo lắng, không thể theo dõi tại nhà      

- Nhà xa.      

- Loét miệng: bóng nước ở miệng, ở lưỡi, bóng nước này diễn tiến nhanh, vỡ thành những vết loét trong miệng khiến trẻ ăn uống kém, tăng tiết nước bọt.
       
- Bóng nước từ 2-10 mm hình bầu dục ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông gối (bóng nước vùng mông và gối thường xuất hiện trên nền hồng ban). Bóng nước có thể lồi trên da hay ẩn dưới da, ấn thường không đau.
   
- Hồng ban rất nhỏ (1-2 mm) ở lòng bàn tay, bàn chân. Những hồn ban nhỏ này rất dễ bỏ sót nếu không chú ý kỹ.
 

Có những dấu hiệu trên, cần đưa trẻ đi khám và nhập viện

► Những biến chứng nguy hiểm của bệnh tay, chân, miệng

- Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng Khoa Nhiễm Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, bệnh biểu hiện với các bóng nước có kích thước 2-10 mm, màu xám, hình bầu dục.

- Bóng nước xuất hiện ở vùng mông, gối, lòng bàn tay, lòng bàn chân và thường ấn không đau. Bóng nước còn xuất hiện trong miệng và khi vỡ ra gây những vết loét trong miệng khiến trẻ đau, chảy nước miếng.

- Khi nổi bóng nước, trẻ có thể sốt nhẹ, quấy do đau miệng, bỏ ăn. Bóng nước tự xẹp và tự khỏi sau 5-7 ngày. Một số trẻ có kèm nôn ói, tiêu chảy ngay khi nổi bóng nước hay bóng nước đã xẹp.

- Đa số trường hợp bệnh tự khỏi, song nếu bệnh do tác nhân enterovirus 71, một số trẻ có biến chứng tim mạch hô hấp, thần kinh rất nguy hiểm như viêm não, viêm cơ tim, viêm màng não. Nguy hiểm hơn là các biến chứng này rất khó phát hiện sớm nếu thầy thuốc không có kinh nghiệm và người nhà không chú ý.

- Trẻ có biến chứng não thường không hôn mê sâu mà có những triệu chứng khó nhận thấy như khó ngủ, quấy khóc liên tục, giật mình lúc thức hay lúc bắt đầu thiu thiu ngủ. Trẻ có thể hoảng hốt, nói lảm nhảm, chới với, run tay chân, co giật.

- Triệu chứng khác có thể thấy khi có biến chứng như sốt rất cao, nôn ói nhiều, da nổi bông, mạch nhanh nhưng không sốt cao, yếu tay chân, méo miệng. Khi có biến chứng nếu không điều trị đúng và kịp thời trẻ có thể tử vong trong vài giờ.

► Những điều mẹ nên biết khi trẻ bị tay chân miệng

Một vài lưu ý dưới đây mẹ cần biết để giúp con có thể phòng tránh và chữa trị hiệu quả bệnh tay chân miệng nhé!

“Vắc xin” là xà phòng

Mẹ của bé Trường Giang – 16 tháng tuổi (Phú Xuyên – Hà Nội) chia sẻ: Chỉ trong có hơn 2 tháng mà con mình bị tay chân miệng tới tận 2 lần. Đã dặn ông bà rửa tay nhiều lần cho cháu khi cháu đi chơi và cho nhập viện ngay khi con quấy khóc nhiều (vì điều kiện mẹ làm ở xa nhà). Vậy mà còn vẫn mắc bệnh khiến mẹ rất lo lắng và mệt mỏi.

Trên thực tế thì Trường Giang chỉ là một trong số rất nhiều các bé bị tái lại bệnh tay chân miệng. Có nhiều mẹ lo lắng khi con mình đã bị năm trước rồi không biết năm sau có bị lại hay không? Và làm sao có thể giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc bệnh.

Tới nay, tay chân miệng là một bệnh dịch chưa có vắc xin để điều trị. Nhưng một biện pháp được coi là vắc xin hữu hiệu để ngăn ngừa căn bệnh này các mẹ nên biết đó chính là rửa tay bằng xà phòng.

- Rửa tay bằng xà phòng là một việc mới nghe qua thì tưởng đơn giản nhưng không phải mẹ nào cũng biết cách rửa tay cho con sao cho đúng và rửa vào những thời điểm nào để ngăn ngừa bệnh một cách hiệu quả nhất?

- Các nhà khoa học cho rằng: Rửa tay thường xuyên là một cách tốt nhất để tránh bị bệnh và lan bệnh cho cơ thể. Theo đó thì, những thời điểm cần phải rửa tay bằng xà phòng cho bé là: Trước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh, ho hoặc hắt hơi vào tay, sau khi vui chơi hoặc tiếp xúc ở những nơi công cộng hoặc bất cứ khi nào bạn cảm thấy tay của con bẩn.

♦ Tốt nhất nên rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước đang chảy cho bé theo những bước sau:

Bước 1: Làm ướt bàn tay, lấy 3 – 5ml dung dịch rửa tay hoặc chà bánh xà phòng lên lòng và mu hai bàn tay. Xoa hai lòng bàn tay vào nhau cho xà phòng dàn đều.

Bước 2: Đặt lòng và các ngón của bàn tay này lên mu bàn tay kia và chà sạch mu bàn tay và kẽ các ngón tay (từng bên).

Bước 3: Đặt lòng hai bàn tay vào nhau, chà sạch lòng bàn tay và kẽ ngón tay.

Bước 4: Móc hai bàn tay vào nhau và chà sạch mặt mu các ngón tay.

Bước 5: Dùng lòng bàn tay này xoay và chà sạch ngón tay cái bàn tay kia và ngược lại.

Bước 6: Chụm đầu các ngón tay của bàn tay này và chà sạch đầu các ngón tay vào lòng bàn tay kia và ngược lại. Rửa sạch tay dưới vòi nước, sau đó dùng khăn sạch thấm khô tay.
 

Rửa sạch tay dưới vòi nước

► Biện pháp phòng ngừa bệnh tay chân miệng

1.Vệ sinh cá nhân:

Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.

2.Vệ sinh ăn uống:

Thức ăn cho trẻ cần đảm bảo đủ chất dinh dưỡng; ăn chín, uống chín; vật dụng ăn uống phải đảm bảo được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng (tốt nhất là ngâm tráng nước sôi); sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hằng ngày; không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.

3.Làm sạch đồ chơi, nơi sinh hoạt:

Hộ gia đình, nhà trẻ mẫu giáo, các hộ trông trẻ tại nhà cần thường xuyên lau sạch các bề mặt, vật dụng tiếp xúc hằng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.

4.Thu gom và xử lý chất thải của trẻ:

Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân, chất thải của trẻ phải được thu gom, xử lý và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.

5.Theo dõi phát hiện sớm:

Trẻ em phải được thường xuyên theo dõi sức khỏe để kịp thời phát hiện, tổ chức cách ly, điều trị các trường hợp mắc bệnh, tránh lây bệnh cho các trẻ khác.

6.Cách ly, điều trị kịp thời khi phát bệnh:

Các nhà trẻ, mẫu giáo, nhóm trẻ tập trung và hộ gia đình có trẻ dưới 6 tuổi cần chủ động theo dõi sức khỏe của trẻ để kịp thời phát hiện và đưa ngay đến các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời. Trẻ bị bệnh phải được cách ly ít nhất là 10 ngày kể từ khi khởi bệnh, không cho trẻ có biểu hiện bệnh đến lớp và chơi với các trẻ khác.ly và đưa ngay trẻ đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị.
 

Biện pháp phòng ngừa bệnh tay chân miệng